TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

Đại tướng Chu Huy Mân – Cuộc đời và sự nghiệp

Ngày 1/7/2006, Đại tướng Chu Huy Mân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhà nước (nay là Phó chủ tịch nước), nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam qua đời, hưởng thọ 93 tuổi.

Trong 93 mùa xuân ấy, với hơn 76 năm tuổi Đảng, Đại tướng Chu Huy Mân đã cống hiến trọn đời cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là người chỉ huy xuất sắc, thao lược trên chiến trường trong suốt hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc. Trải qua nhiều cương vị công tác, trong khói lửa khốc liệt của chiến tranh hay trong xây dựng đất nước thời bình, Đại tướng Chu Huy Mân luôn là một tấm gương sáng về đức hy sinh, lòng dũng cảm và sáng tạo; một nhà lãnh đạo mẫu mực, kiên định mục tiêu lý tưởng và con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn.

Đại tướng Chu Huy Mân, tấm gương sáng về đức hy sinh, lòng dũng cảm và sáng tạo

Đại tướng Chu Huy Mân, tên khai sinh là Chu Văn Điều, sinh ngày 17-3-1913 tại xã Yên Lưu, Tổng Yên Trường, Phủ Hưng Nguyên (nay là xã Hưng Hòa, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An). Trên mảnh đất địa linh, nhân kiệt, giàu truyền thống cách mạng, ngay từ khi còn nhỏ, người thanh niên yêu nước đã sớm tiếp thu truyền thống văn hóa của quê hương và được giác ngộ cách mạng.

Tham gia cao trào cách mạng Xô viết Nghệ Tĩnh 1930 - 1931, là Đội phó Đội Tự vệ Đỏ, đồng chí đã tích cực đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng và được kết nạp Đảng vào tháng 11-1930. Tháng 5-1935, đồng chí đổi tên là Chu Huy Mân với ý nghĩa là “ngọc sáng”.

Giai đoạn 1937 – 1942, đồng chí nhiều lần bị địch bắt, tra tấn dã man tại các nhà tù, như: Vinh (Nghệ Tĩnh), Đắc Glei, Đắc Tô (Kon Tum) nhưng vẫn giữ vững khí tiết của một người cộng sản kiên trung; tham gia đấu tranh chống chế độ hà khắc của nhà tù đế quốc, biến nhà tù thành trường học cách mạng. Sau khi vượt ngục, đồng chí hoạt động tại Quảng Nam, đã có nhiều đóng góp trong tập hợp lực lượng, củng cố và phát triển phong trào cách mạng. Đặc biệt, trực tiếp tham gia lãnh đạo Tổng khởi nghĩa và thành lập chính quyền tại tỉnh Quảng Nam, góp phần thúc đẩy Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945 trên toàn quốc.

Tháng 9-1945, người cộng sản kiên trung lúc này gia nhập Quân đội và được phân công làm Chính trị viên Chi đội (Tỉnh đội); sau đó đảm nhiệm nhiều cương vị quan trọng của Quân đội và của Đảng, Nhà nước trên các mặt trận nóng bỏng, ác liệt nhất.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, trên cương vị Trung đoàn trưởng kiêm Bí thư Đảng ủy các Trung đoàn 72, 74, 174; Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Đại đoàn 316, đồng chí Chu Huy Mân đã lãnh đạo, chỉ huy đơn vị tham gia nhiều chiến dịch lớn, lập nhiều chiến công vẻ vang, góp phần làm nên những chiến thắng, như: Việt Bắc - Thu Đông (1947), Chiến dịch Biên giới (1950), Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954)… góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

“Anh hai mạnh” – người chiến sĩ cộng sản chân chính

Đồng chí là nhà lãnh đạo, chỉ huy văn-võ song toàn, mưu lược và quyết đoán, được cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam gọi là “Tướng Hai Mạnh” (mạnh cả chính trị lẫn quân sự), được Quân đội và nhân dân Lào thân mật gọi là “Tướng Thao Chăn”. Với những kinh nghiệm thực tiễn phong phú và tầm nhìn chiến lược sâu rộng, đồng chí đã có những đóng góp to lớn đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, thực hiện nghĩa vụ quốc tế và sự nghiệp xây dựng Quân đội.

Trong cuộc đời cách mạng của mình, với những trọng trách được giao, Đại tướng Chu Huy Mân đã nhiều lần được gặp gỡ và làm việc với Bác Hồ. Nhìn nhận, đây là một người “văn võ song toàn”. Vì vậy, trong lần gặp tháng 7-1967, Bác Hồ nói với Đại tướng Chu Huy Mân: “Chú gánh vác hai vai cho khỏe”. Cũng từ ấy, tên gọi “Anh Hai Mạnh” đã trở nên thân thiết với đồng bào, chiến sĩ từ những ngày tháng ác liệt cho đến sau này.

Trải qua nhiều chức vụ cho đến cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Phó chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Phó bí thư Đảng ủy Quân sự Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Đại tướng Chu Huy Mân thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang. Đặc biệt, chăm lo củng cố, nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức đảng trong lực lượng vũ trang; xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; xây dựng cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ chính ủy, chính trị viên các cấp.

Với những cống hiến đặc biệt xuất sắc của mình, đồng chí được phong quân hàm vượt cấp từ Thiếu tướng lên Thượng tướng vào năm 1974, quân hàm Đại tướng năm 1980, được tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng và nhiều phần thưởng cao quý khác của Nhà nước ta và các nước bạn trao tặng.

Người Chính ủy mẫu mực với những cống hiến xuất sắc về hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong Quân đội nhân dân Việt Nam

Đại tướng Chu Huy Mân là nhà chính trị - quân sự xuất sắc của cách mạng Việt Nam, một Chính ủy mẫu mực, người chỉ huy sắc sảo có những đóng góp to lớn trong xây dựng bản lĩnh chính trị, năng lực quân sự, niềm tin và phẩm chất đạo đức cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ. Là một Chính ủy từ cấp trung đoàn, tỉnh đội đến cấp quân khu, mặt trận... ở cương vị nào, đồng chí cũng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, luôn là một tấm gương sáng, mẫu mực về phẩm chất đạo đức cách mạng, có tác phong sâu sát thực tế, luôn quan tâm đến công tác giáo dục chính trị, bồi dưỡng chủ nghĩa anh hùng cách mạng đi đôi với xây dựng tư tưởng tích cực tiến công cho cán bộ, chiến sĩ; quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về phẩm chất, năng lực và tác phong công tác; chú trọng xây dựng tình đoàn kết, đồng cam cộng khổ với cán bộ chiến sĩ, vượt lên khó khăn, thách thức, giành chiến thắng vẻ vang.

Thực tiễn trên cương vị lãnh đạo, chỉ huy qua các thời kỳ kháng chiến, cho đến khi giữ trọng trách Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, đồng chí luôn nắm chắc vị trí, vai trò, bản chất, nguyên tắc, chức năng, nhiệm vụ công tác Đảng, công tác chính trị, từ đó đặt ra những yêu cầu cụ thể trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhằm nâng cao hiệu lực công tác Đảng, công tác chính trị đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu, lao động, sản xuất và công tác của Quân đội. Theo đồng chí, “công tác Đảng, công tác chính trị từ trước đến nay sở dĩ đạt được những thành tựu to lớn, có nhiều tiến bộ chính là nhờ đã biết thường xuyên quán triệt đường lối, nhiệm vụ chính trị, đường lối, quan điểm, tư tưởng quân sự của Đảng, chú trọng bám sát thực tiễn chiến đấu và xây dựng của Quân đội ta qua các thời kỳ khác nhau”. Trên cơ sở đó, đồng chí vừa đề xuất, vừa lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiều chủ trương, biện pháp quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực công tác Đảng, công tác chính trị trong Quân đội. Đại tướng Chu Huy Mân rất coi trọng gắn việc xây dựng tổ chức với xây dựng con người, trong đó đặc biệt chăm lo củng cố, nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức đảng trong lực lượng vũ trang; xây dựng đảng bộ trong sạch vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức; đồng thời thường xuyên quan tâm chăm lo xây dựng cơ quan chính trị, nhất là đội ngũ chính ủy, chính trị viên các cấp, bảo đảm giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo Quân đội “tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt”.

Không chỉ là một nhà tổ chức thực tiễn xuất sắc, Đại tướng Chu Huy Mân còn đặc biệt coi trọng công tác nghiên cứu lý luận quân sự với nhiều công trình, bài viết có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc. Tiêu biểu như các tác phẩm: “Nâng cao phẩm chất cộng sản của người đảng viên”, “Chiến thắng Pleime-30 năm sau nhìn lại”, “Nâng cao hiệu lực của công tác Đảng, công tác chính trị trong các lực lượng vũ trang nhân dân”, “Người chính ủy Quân đội nhân dân Việt Nam”...

Cuộc đời của Đại tướng Chu Huy Mân gắn bó với sự ra đời, phát triển, chiến đấu và chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Con người của Đại tướng là sự thống nhất giữa chính trị và quân sự, quân sự và chính trị luôn hòa quyện. Những đóng góp của đồng chí luôn mang tầm chiến lược, sâu sắc, thiết thực. Đặc biệt, đồng chí đã có nhiều đóng góp vào chủ trương xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; chăm lo xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch vững mạnh, không ngừng phát huy truyền thống, bản chất của Quân đội anh hùng, để Quân đội là lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhận xét: “Đồng chí Chu Huy Mân là một cán bộ lãnh đạo cấp cao tiêu biểu của Đảng và Nhà nước, một tướng lĩnh xuất sắc, chính trị, quân sự song toàn của Quân đội ta, là một tấm gương sáng cho toàn quân, toàn dân ta học tập”.

Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh Đại tướng Chu Huy Mân (17-3-1913 / 17-3-2023), cán bộ, đảng viên, nhân dân Việt Nam luôn tự hào về Đại tướng Chu Huy Mân - vị tướng tài năng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí luôn nhắc nhở mỗi cán bộ, đảng viên hôm nay nêu cao ý chí cách mạng, tự giác phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của một quân nhân cách mạng, nghiêm túc thực hiện xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ra sức học tập, lao động, sáng tạo, đoàn kết thống nhất, quyết tâm xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Nguồn: Báo Quân đối nhân dân;

                     Báo quân khu Bốn.