TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

CHÍNH TRỊ - KINH TẾ - XÃ HỘI

1. HOÀNG THỊ HUỆ ANH

Bàn về “Chủ nghĩa Mác thế kỷ XXI” và “hiện đại hoá kiểu Trung Quốc”

Tóm tắt: Lý luận luôn đóng vai trò định hướng quan trọng dẫn dắt mô hình và con đường phát triển của Trung Quốc hiện đại, được đặc biệt coi trọng trong nhiệm kỳ của Chủ tịch Tập Cận Bình và tiếp tục được nâng tầm tại Đại hội XX Đảng Cộng sản (ĐCS) Trung Quốc. Bài viết tập trung phân tích mục tiêu, nội hàm và ý nghĩa của hai vấn đề lý thuyết phát triển cơ bản nhất của Trung Quốc hiện nay bao gồm "Chủ nghĩa Mác thế ký XXI" và "Hiện đại hóa kiểu Trung Quốc". Trung Quốc hiện tăng mức độ tập trung nâng cấp hệ thống lý luận và hệ tư tưởng do yêu cầu về an ninh và nhu cầu được khẳng định, mở rộng ảnh hưởng ở phạm vi ngoài biên giới sau hơn 40 năm trỗi dậy ngoạn mục về kinh tế.

2. TRẦN THU MINH

Việc thí điểm thực hiện “cùng giàu có” tại tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc)

Tóm tắt: Vào thời điểm tuyên bố hoàn thành mục tiêu 100 năm thứ nhất, tức xây dựng xã hội khá giả toàn diện vào năm 2021, chính quyền Bắc Kinh đã đưa ra mục tiêu "cùng giàu cố" và coi đây là mục tiêu trung tâm trong chiến lược phát triển Trung Quốc thời gian tới. Tỉnh Chiết Giang được lựa chọn là địa phương tiến hành thí điểm xây dựng "cùng giàu có" với những ưu thế nhất định về điều kiện tự nhiên và kinh tế-xã hội. Bài viết khái quát mục tiêu "cùng giàu có" của Trung Quốc, phân tích nguyên nhân Chiết Giang được chọn làm khu thí điểm xây dựng "cùng giàu có" trong phát triển chất lượng cao, đánh giá một số biện pháp chính sách và kết quả ban đầu trong xây dựng "cùng giàu có" tại Chiết Giang thời gian gần đây.

QUAN HỆ ĐỐI NGOẠI

3. NGUYỄN HUY QUÝ

Quan hệ Trung – Mỹ năm 2022 và triển vọng

Tóm tắt: Quan hệ Trung - Mỹ năm 2022 diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến Ukraina, thực chất là cuộc đối đầu Nga - Mỹ, đã dẫn tới những biến động sâu sắc và khó lường trong quan hệ quốc tế. Trong bối cảnh đó, Mỹ vẫn kiên trì quan điểm đánh giá Trung Quốc là "đối thủ chủ yếu", là "quốc gia duy nhất" thách thức vai trò "lãnh đạo thế giới" của Mỹ. Do vậy, cạnh tranh Trung - Mỹ trong năm qua vẫn diễn ra căng thẳng, mặc dầu hai bên đã kiềm chế để "cạnh tranh không dẫn tới xung đột". Bài viết này phân tích đánh giá quan hệ Trung - Mỹ năm 2022 và đầu năm 2023 trên các phương diện chính trị - ngoại giao, an ninh - quân sự, kinh tế - thương mại - khoa học công nghệ.

4. NGUYỄN THU HẰNG – NGUYỄN QUANG LINH

Tình hình thương mại hàng hoá giữa Việt Nam – Trung Quốc và một số đề xuất cho Việt Nam

Tóm tắt: Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc ngày càng phát triển ổn định, trở thành điểm sáng trong quan hệ song phương. Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, tác động tiêu cực đến thương mại toàn cầu, thì việc duy trì đà tăng trưởng kim ngạch thương mại song phương hai chiều là vấn đề quan trọng. Trên cơ sở phân tích quy mô và tốc độ tăng trưởng kim ngạch cũng như cán cân thương mại và cơ cấu ngành hàng giữa hai nước, đặt trong bối cảnh và triển vọng kinh tế hiện nay, với số liệu cập nhật đến hết tháng 02/2023, bài viết đưa ra một số nhận định và đánh giá về thực trạng thương mại giữa hai nước, từ đó đề xuất một số giải pháp thúc đẩy phát triển thương mại song phương theo hướng cân bằng và có lợi hơn cho cả Việt Nam và Trung Quốc.

LỊCH SỬ - VĂN HOÁ

5. TRẦN THIỆN THANH

Chính sách mở cửa của Mỹ ở Trung Quốc giai đoạn 1899 - 1921

Tóm tắt: Chính sách Mở cửa được Mỹ đưa ra vào cuối thế kỷ XIX với nội dung cốt lõi là các nước tham gia các hoạt động thương mại với Trung Quốc đều có quyền bình đẳng, không có sự phân biệt về mức thuế quan hay bất kỳ một hình thức hạn chế nào khác. Chính sách này là một sự cụ thể hóa việc thực hiện mục tiêu mở rộng ảnh hưởng của Mỹ ra phía Thái Bình Dương trong bối cảnh Mỹ đã nhanh chóng vươn lên trở thành một quốc gia công nghiệp hàng đầu thế giới. Nhiều nhân vật có ảnh hưởng trong chính giới Mỹ chủ trương xác lập vai trò quốc tế mạnh mẽ để đảm bảo Mỹ "không được rơi ra ngoài đường hành quân" trong thời kỳ "những cơn kịch phát" thực dân hóa của các cường quốc trên thế giới phát triển mạnh mẽ. Bài viết này tập trung phân tích hai nội dung: 1. Những yếu tố tác động đến sự hình thành Chính sách mở cửa của Mỹ; 2. Quá trình thực hiện mục tiêu duy trì Chính sách Mở cửa và tác động của quá trình này tới các chủ thể có liên quan trong giai đoạn 1899-1921. Từ khóa: Chính sách Mở cửa, Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Anh, Pháp, Nga, Đức, 1899-1921.

6. HOÀNG MINH LỢI

Những nhân tố tác động tới quan hệ Nhật – Trung giai đoạn 1979 – 1991

Tóm tắt: Sau khi ký kết Hiệp ước Hòa bình Hữu nghị (12/8/1978), quan hệ giữa hai nước Nhật Bản và Trung Quốc trong giai đoạn 1979-1991 đã có sự đột phá, mạnh mẽ hơn trước. Đương nhiên, những thay đổi to lớn đó không chi do Hiệp ước mà còn là kết quả từ sự tác động của các nhân tố quốc tế cũng như trong nước. Đây cũng là nội dung chính được đề cập ở bài viết này.

DIỄN ĐÀN TRAO ĐỔI

7.VŨ THUỴ TRANG

Cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung dưới góc nhìn của EU

Tóm tắt: Sự căng thẳng ngày càng sâu sắc giữa Mỹ và Trung Quốc với những xung đột về nhiều vấn để, từ chiến tranh thương mại, cạnh tranh công nghệ cũng như sự ngờ vực và cáo buộc lẫn nhau khiến mức độ tin tưởng giữa hai quốc gia trở nên thấp nhất kể từ khi chính thức nối lại quan hệ vào năm 1979. Cạnh tranh giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng trở nên gay gắt trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump và tiếp tục dưới thời Tổng thống J.Biden. Bài viết phân tích các góc nhìn từ phía Liên minh châu Âu ( EU) đối với cuộc cạnh tranh này và phản ứng chính sách của EU trong bối cảnh đứng giữa hai chủ thể quan trọng có ảnh hưởng mạnh mẽ đổi với tiến trình phát triển của khối.