TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

CHÍNH TRỊ - KINH TẾ - XÃ HỘI

1. NGUYỄN THỊ PHƯƠNG HOA

Mục tiêu chiến lược của Trung Quốc từ cải cách mở cửa đến nay

Tóm tắt: Mục tiêu chiến lược có tỉnh xuyên suốt của Trung Quốc là xây dựng Trung Quốc thành một nước XHCN lớn mạnh. Tuy nhiên, qua mỗi giai đoạn phát triển, mục tiêu này đã có sự bổ sung, nâng cao, các thuộc tính của nước XHCN cũng được làm phong phú. Mục tiêu hiện nay của Trung Quốc là xây dựng cường quốc hiện đại hóa XHCN giàu mạnh, dân chủ, văn minh, hài hòa và tươi đẹp. Bài viết điểm lại mục tiêu chiến lược của Trung Quốc từ cải cách mở cửa đến nay, trong đó chia làm 2 giai đoạn lớn gồm 20 năm cuối của thế kỷ XX và 50 năm đầu thế kỷ XXI; đánh giá về quá trình và cách thức thực hiện mục tiêu này.

2. TỪ KIẾN NGƯU

Chính sách giáo dục “đóng cửa, sáp nhập trường” ở nông thông Trung Quốc và bài học kinh nghiệm

Tóm tắt: Từ khi cải cách mở cửa đến nay, giáo dục ở nông thôn Trung Quốc đã trải qua quá trình chuyển biến từ “chữ về làng quê” đến “chữ đi lên phố”. Trong bối cảnh dân số trong độ tuổi đi học ở nông thôn giảm mạnh và nhiều trẻ em theo bố mẹ chuyển lên thành phố, đầu thế kỷ XXI, Trung ương ĐCS Trung Quốc đã ban hành chính sách “đóng cửa bớt một số điểm trường, sáp nhập các trường với nhau” (dưới đây gọi tắt là chính sách “đóng cửa, sáp nhập trường”) để tối ưu hóa việc phân bổ nguồn lực giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục ở nông thôn. Nghiên cứu cho thấy, chính sách “đóng cửa, sáp nhập trường” đã bị một số chính quyền địa phương thực hiện quá mức, khiến số lượng các trường tiểu học, trung học cơ sở ở nông thôn đang giảm nhanh hơn đáng kể so với tốc độ giảm dân số trong độ tuổi đi học. Điều này cũng cho thấy mục tiêu kỳ vọng của chính sách “đóng cửa, sáp nhập trường” mà Trung ương ban hành đã bị thay thế bởi mục tiêu giảm đầu tư vào giáo dục của chính quyền địa phương.

QUAN HỆ ĐỐI NGOẠI

3. NGUYỄN ĐẶNG LAN ANH

Chính sách đối ngoại của Trung Quốc: Nhìn từ Luật Quan hệ đối ngoại năm 2023

Tóm tắt: Luật Quan hệ đối ngoại của nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa là bộ luật đầu tiên trong lịch sử liên quan đến đối ngoại của nước này. Được thông qua trong năm đầu nhiệm kỳ thứ ba của ông Tập Cận Bình và trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa phương Tây và Trung Quốc, Luật này vừa là công cụ pháp lý, vừa được xem là “tuyên bố chính sách đối ngoại” của Trung Quốc. Bài viết chỉ ra rằng Luật Quan hệ đối ngoại đã chính thức thiết lập sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc và củng cố quyền kiểm soát toàn diện của ông Tập Cận Bình đối với hoạt động đối ngoại. Bên cạnh đó, thông qua bộ luật này, việc định hình trật tự quốc tế mang đặc sắc Trung Quốc đã trở thành một mục tiêu đối ngoại chính của nước này. Trong thời gian tới, đấu tranh quốc tế bằng việc tăng cường sử dụng các công cụ pháp lý và các biện pháp đối phó sẽ trở thành một bộ phận quan trọng trong quan hệ đối ngoại của Trung Quốc.

4. ĐỖ THỊ THU PHƯỢNG

Cạnh tranh Mỹ - Trung Quốc ở Trung Đông

Tóm tắt: Trong những năm gần đây, Mỹ đang giảm dần sự hiện diện của mình ở khu vực Trung Đông. Điều này tạo điều kiện cho các cường quốc khác, đặc biệt là Trung Quốc tăng cường sức ảnh hưởng trong khu vực này, nhất là trong bối cảnh các quốc gia Trung Đông đang tìm cách đa dạng hóa các đối tác nhằm giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Xét về tầm ảnh hưởng tại khu vực Trung Đông trên các phương diện, ngoại trừ cán cân thương mại lớn hơn Mỹ, còn trong tất cả các lĩnh vực khác từ vốn đầu tư trực tiếp, viện trợ nhân đạo và phát triển, hợp tác trên lĩnh vực công nghệ và buôn bán vũ khí.., Trung Quốc còn phải nỗ lực rất nhiều mới theo kịp Mỹ. Chính vì vậy, mặc dù không còn giữ vị trí cường quốc độc tôn tại Trung Đông, Mỹ vẫn sẽ tiếp tục được chào đón bởi các quốc gia trong khu vực và là quốc gia có ảnh hưởng lớn nhất với vai trò định hình cấu trúc an ninh - chính trị của khu vực này.

5. NGUYỄN QUANG LINH

Đo lường tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Trung Quốc: Áp dụng mô hình trọng lực

Tóm tắt: Trong bối cảnh những bất ổn và xung đột chính trị toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp, việc duy trì đà tăng trưởng của xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Trung Quốc trước sức ép cạnh tranh từ các quốc gia trong khu vực là vấn đề quan trọng cần được đặt ra. Tuy nhiên, chưa có nhiều nghiên cứu tập trung đánh giá các yếu tố tác động đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc, đặc biệt trong bối cảnh mới hiện nay. Nhằm đề xuất các giải pháp hiệu quả, nghiên cứu này sẽ đo lường tác động của một số yếu tố quan trọng tác động đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc thông qua hồi quy mô hình trọng lực. Các mô hình được ước lượng bằng phương pháp bình quân tối thiểu thông thường (OLS) cho dữ liệu chuỗi thời gian, với giá trị xuất khẩu nông sản (rau củ quả, hạt điều, cà phê, chè, gạo, sắn và các sản phẩm từ sắn) của Việt Nam sang Trung Quốc từ năm 2010-2023. Từ kết quả nghiên cứu có thể thấy, các nhân tố được đưa vào mô hình đều có những tác động đáng kể đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc.

LỊCH SỬ - VĂN HOÁ

6. LƯƠNG THỊ THU PHƯƠNG

Phát triển du lịch cộng đồng của Trung Quốc: Thực trạng và những tác động chủ yếu

Tóm tắt: Du lịch cộng đồng ở Trung Quốc bắt đầu được hình thành và thúc đẩy từ năm 1978 nhưng dưới những tên gọi và hình thức tương tự như du lịch nông thôn, du lịch sinh thái, du lịch bền vững... Trải qua hơn bốn thập kỷ phát triển, các hình thức du lịch cộng đồng tại Trung Quốc đã mang lại nhiều đổi thay tích cực cho ngành du lịch quốc gia cũng như bức tranh kinh tế - xã hội ở nhiều tỉnh, thành, nhất là những địa phương nghèo, các khu vực vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, hình thức du lịch này cũng có những mặt trái nhất định. Trên cơ sở chỉ ra định hướng, phân tích thực trạng phát triển du lịch cộng đồng của Trung Quốc, bài viết sẽ bàn về các tác động tích cực và tiêu cực của hình thức phát triển du lịch này đối với phát triển kinh tế xã hội và môi trường.

7. CHỬ THỊ BÍCH THU

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản địa chất trong công viên địa chất toàn cầu tỉnh Quảng Tây và một số gợi mở đối với công viên địa chất Lạng Sơn

Tóm tắt: Quảng Tây - Trung Quốc là tỉnh giàu tài nguyên địa chất và sinh thái. Trong số 15 công viên địa chất thuộc địa bàn tỉnh, công viên địa chất toàn cầu Lạc Nghiệp - Phượng Sơn được đưa vào danh sách công viên địa chất toàn cầu của UNESCO năm 2010. Kể từ khi được công nhận danh hiệu, công viên địa chất toàn cầu Lạc Nghiệp - Phượng Sơn không chỉ coi trọng công tác bảo tồn di sản địa chất và sinh thái mà còn chú ý đến công tác giáo dục phổ biến kiến thức khoa học, các hoạt động khai thác giá trị di sản trong công viên được thúc đẩy theo hướng phát triển xanh, tạo nên điểm tăng trưởng mới cho kinh tế địa phương. Tuy nhiên, công tác bảo tồn di sản ở đây cũng đang phải đối diện với nhiều thách thức từ các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép hay phát triển các dự án bất động sản trong vùng công viên. Bài viết tìm hiểu kinh nghiệm bảo tồn và phát huy giá trị di sản địa chất trong công viên địa chất toàn cầu Lạc Nghiệp - Phượng Sơn và đưa ra một số gợi mở đối với công viên địa chất Lạng Sơn.

8. NGUYỄN THỊ THU HOÀI

Nâng cao năng lực giao tiếp liên văn hoá trong phát triển kỹ năng tiếng việt cho học viên Trung Quốc

Tóm tắt: Năng lực giao tiếp liên văn hóa được hiểu là khả năng sử dụng ngôn ngữ và tri thức văn hóa trong một ngữ cảnh giao tiếp giữa các cá nhân, cộng đồng thuộc về các nền văn hóa khác nhau. Đối với học viên người nước ngoài nói chung, học viên Trung Quốc học tiếng Việt nói riêng, kĩ năng viết được xem là một kĩ năng khó, thể hiện rõ năng lực sử dụng tiếng Việt, đặc biệt là sử dụng tiếng Việt trong môi trường học thuật hoặc đáp ứng điều kiện vào học bậc đại học, thạc sĩ ở Việt Nam. Trên cơ sở quan sát việc học kỹ năng viết của học viên Trung Quốc, qua việc phân tích mục tiêu, chuẩn đầu ra và những yêu cầu cụ thể, những dạng thức bài tập, những chủ đề trong thực hành kĩ năng viết, bài viết đề xuất các biện pháp khắc phục và các hướng chủ yếu để việc dạy kĩ năng viết nói riêng, việc học tiếng Việt nói chung của học viên Trung Quốc đạt hiệu quả cao.