TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

CHÍNH TRỊ - KINH TẾ - XÃ HỘI

1. NGUYỄN MAI PHƯƠNG

Trung Quốc thúc đẩy hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội từ sau Đại hội XX.

Tóm tắt: Đại hội Đảng lần thứ XX của Trung Quốc nhận định, thịnh vượng chung không chỉ là yêu cầu tất yếu của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, mà còn là một đặc điểm quan trọng của quá trình hiện đại hóa kiểu Trung Quốc. Trong đó, việc hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội được coi là một trong những biện pháp quan trọng nhằm cải thiện thu nhập, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, góp phần thúc đầy thịnh vượng chung. Tuy nhiên, hệ thống này vẫn đang tồn tại một số khiếm khuyết cần khắc phục và hoàn thiện để phù hợp với tình hình mới hiện nay ở Trung Quốc. Bài viết phân tích một số giải pháp hoàn thiện an sinh xã hội ở Trung Quốc từ sau Đại hội XX, nhận định những kết quả và hạn chế, thách thức đặt ra trong bối cảnh nước này đang hướng tới mục tiêu thịnh vượng chung.

2. PHAN DUY QUANG

Phương hướng phát triển lưỡng dụng quân sự dân sự trong đổi mới sáng tạo khoa học - kỹ thuật của Trung Quốc.

Tóm tắt: Đại hội 20 Đảng Cộng sản Trung Quốc đề ra chủ trương đi sâu thực thi chiến lược phục hưng đất nước bằng khoa học, giáo dục, chiến lược cường quốc về nhân tài, chiến lược dựa vào sáng tạo để thúc đẩy phát triển; tăng tốc xây dựng Trung Quốc thành cường quốc về chế tạo, cường quốc về chất lượng sản phẩm, cường quốc về giao thông, cường quốc về không gian mạng, cường quốc về số hóa. Bài viết đề cập một số khía cạnh và đặc điểm trong chiến lược phát triển sức mạnh quốc gia và quốc phòng mà Trung Quốc đang theo đuổi. Đó là phương hướng phát triển lưỡng dụng quân sự và dân sự trong đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ nói chung và công nghiệp quốc phòng nói riêng.

QUAN HỆ ĐỐI NGOẠI

3. NGUYỄN HUY QUÝ

Quan hệ Trung - Mỹ sáu tháng đầu năm 2024.

Tóm tắt: Năm 2024 là năm thứ 45 kể từ sau ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức (1979 - 2024). Nhân dịp này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã phát biểu rằng hai nước Trung - Mỹ nên là đối tác, mà không nên là đối thủ. Nhưng thực tế lịch sử không diễn ra như vậy. Từ sau cuộc gặp thượng đỉnh tháng 11/2023 tới nay, quan hệ Trung - Mỹ tuy có những biểu hiện tích cực, nhất là việc nối lại đường dây liên lạc quân sự và hai bên vẫn muốn "quản lý cạnh tranh" để không dẫn tới xung đột, nhưng nhìn chung mối quan hệ này vẫn diễn biến theo chiều hướng căng thẳng leo thang. Bài viết đề cập và phân tích, đánh giá các sự kiện diễn ra trong 6 tháng đầu năm 2024 trên các phương diện chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại và đặc biệt là vấn đề Đài Loan trong quan hệ Trung - Mỹ.

4. ĐẶNG THỊ THUÝ HÀ

Quan hệ hợp tác quốc phòng Việt Nam - Trung Quốc: Thực trạng và triển vọng.

Tóm tắt: Kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ năm 1991, nhất là từ đầu thế kỷ XXI đền nay, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đã phát triển nhanh chóng, toàn diện và sâu rộng trên nhiều lĩnh vực. Trong đó, quan hệ quốc phòng ngày càng phát triển, đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung. Các cơ chế hợp tác về quốc phòng được triển khai thường xuyên và đã phát huy vai trò tích cực trong việc thúc đẩy và củng cố mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, n định và phát triển ở khu vực cũng như mỗi nước. Bài viết khái quát thực trạng hợp tác giữa Việt Nam và Trung Quốc về an ninh - quốc phòng trong thời gian vừa qua. Trên cơ sở phân tích thuận lợi, khó khăn trong hợp tác quốc phòng, bài viết nêu lên triển vọng và một số kiến nghị về quan hệ hai nước trong lĩnh vực này.

5. PHẠM THỊ MÙI - NGUYỄN THỊ LÝ - TRƯƠNG QUANG HOÀN - TRẦN THỊ MINH GIANG

Quan hệ Lào - Trung Quốc và hàm ý cho Việt Nam.

Tóm tắt: Năm 2009, hai nước Lào - Trung Quốc chính thức xây dựng quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, tần suất các chuyến thăm cấp cao giữa hai bên đã gia tăng đáng kể sau đó. Hai bên có nhiều hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, văn hóa, giáo dục, y tế. Bên cạnh các kết quả đạt được, quan hệ Lào - Trung Quốc đang đứng trước nhiều thách thức. Trong bối cảnh mới, quan hệ Lào - Trung Quốc bị chi phối bởi một số các nước lớn như Mỹ, Nga và các tổ chức quốc tế như EU, ASEAN... Bài viết dự báo về xu thế quan hệ Lào - Trung Quốc trong thời gian tới và đưa ra hàm ý cho Việt Nam.

LỊCH SỬ - VĂN HÓA

6. NGUYỄN THỊ NGỌC THẢO

Quan hệ thương mại của Thái Lan với Trung Quốc thế kỷ XIV-XVIII.

Tóm tắt: Với điều kiện về vị trí địa lý, chính sách bang giao và cơ chế nội bộ nhà nước khiến Thái Lan thời kỳ vương triều Ayutthaya (1350-1767) không chi trở thành cường quốc quân sự mới, mà còn là một trung tâm thương mại hàng hải quan trọng của châu Á. Trong các mối quan hệ thương mại ở khu vực, Trung Quốc là một quốc gia có mối quan hệ gắn bó và liên tục nhất với Thái Lan từ thế kỷ XIV-XVIII. Với cách tiếp cận lịch sử, sử dụng phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu, bài viết làm rõ bối cảnh, mối quan hệ thương mại trên các phương diện triều cống, thương mại của vương triều và thương mại tư nhân của hai quốc gia này. Nghiên cứu góp phần khẳng định quan hệ thương mại của Thái Lan và Trung Quốc đã sớm hình thành trong lịch sử, được duy trì lâu dài, phát triển thịnh vượng trong suốt hơn bốn thế kỷ và mang lại nhiều đặc quyền đặc lợi về chính trị và kinh tế cho hai quốc gia.

DIỄN ĐÀN TRAO ĐỔI

7. NGUYỄN ĐẶNG LAN ANH

"Pháp trị liên quan đến bên ngoài" và "đấu tranh quốc tế" của Trung Quốc.

Tóm tắt: Khái niệm "Pháp trị liên quan đến bên ngoài" được chính thức đưa ra vào năm 2020 trong Từ tưởng Tập Cận Bình về pháp trị. Đặt trong bối cảnh Trung Quốc đang kêu gọi tăng cường sử dụng các công cụ pháp lý phục vụ cho "đấu tranh quốc tế", bài viết nêu lên các nội dung chính về vai trò của "Pháp trị liền quan đến bên ngoài" trong "đấu tranh quốc tế" được đề cập trong diễn ngôn chính thức của Trung Quốc, đồng thời phân tích các bước đi mà nước này đang tiến hành để thúc đẩy "Pháp trị liên quan đến bên ngoài". Bài viết cũng sẽ đưa ra một số nhận định và hàm ý liên quan đến cách tiếp cận "đấu tranh quốc tế" của Trung Quốc trong thời gian tới.

DÀNH CHO NHÀ NGHIÊN CỨU TRẺ

8. HOÀNG GIA MỸ

Định hướng xây dựng "Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc" và một số hàm ý đối với Việt Nam.

Tóm tắt: Quan hệ Việt Nam - Trung Quốc có bước phát triển mới kể từ sau chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (tháng 10-2022) và tiếp nối là chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (tháng 12-2023). Hai nước đã đạt được đồng thuận về định hướng xây dựng "Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc", củng cố nền tảng vững chắc để đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Việc nâng tầm mối quan hệ với Trung Quốc thông qua khuôn khổ "Cộng đồng chia sẻ tương lai" giúp Việt Nam đạt được những lợi ích lớn hơn từ việc hợp tác song phương trong khi vẫn duy trì sự độc lập, tự chủ và bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc. Tuy nhiên, Việt Nam cũng cần phải chủ động nghiên cứu, có cách tiếp cận phù hợp trong việc hợp tác với Trung Quốc thời gian tới do khuôn khổ trên là một "mảnh ghép" trong sáng kiến "Cộng đồng chung vận mệnh nhân loại" của Trung Quốc.