TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

CHÍNH TRỊ - KINH TẾ - XÃ HỘI

1.TRỊNH QUỐC HÙNG

Trung Quốc với việc xây dựng hoàn thiện chế độ kiểm tra giám sát trong bối cảnh mới

Tóm tắt: Từ sau Đại hội XVII, Trung Quốc đã tiến hành đồng thời cải cách thể chế kiểm tra kỷ luật, thể chế giám sát nhà nước và cơ chế kiểm tra giám sát nhằm tăng cường sự lãnh đạo tập trung thống nhất của đảng, hình thành sức mạnh tổng hợp để kiểm tra giám sát đạt chất lượng cao. Các nội dung cải cách chủ yếu là tăng cường giám sát trong đảng, kiện toàn thể chế giám sát của đảng và nhà nước với giám sát trong đảng là chủ đạo, điều phối chung các hình thức giám sát, kiện toàn các chế độ như: tuần thị (kiểm tra thị sát), biệt phái giám sát, v.v... đa dạng hóa các hình thức giám sát, từ đó hình thành hệ thống giám sát bao phủ toàn diện.

2.TRẦN THẾ TUÂN - TRẦN THỊ THÚY

Kinh nghiệm chuyển đổi số tại doanh nghiệp vừa và nhỏ Trung Quốc và gợi ý cho Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0

Tóm tắt: Trong thời gian gần đây, cùng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0), chuyển đổi số (digital transformation) là từ khóa được nhắc đến nhiều nhất. Để thành công trong cuộc CMCN 4.0 và đề tránh bị tụt hậu, các quốc gia phải thực hiện chuyển đổi số, đặc biệt là chuyển đổi số cho các doanh nghiệp ở mọi quy mô. Chuyển đổi số giúp các doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động, trải nghiệm khách hàng và đặc biệt là khả năng cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) với số vốn ít, khả năng đầu tư vào hạ tầng công nghệ còn hạn chế, trong khi chi phí chuyển đổi số cao, nguy cơ rò rỉ dữ liệu, khó khăn trong việc huấn luyện nhân sự thích nghi công nghệ... là những thách thức phải đối mặt. Trong bài viết này, trên cơ sở kinh nghiệm chuyển đổi số tại các doanh nghiệp SMEs Trung Quốc, nhóm tác giả đưa ra một số gợi ý về giải pháp nhằm nâng cao chuyển đổi số tại các doanh nghiệp SMEs Việt Nam.

QUAN HỆ ĐỐI NGOẠI

3.HÀ HOÀNG GIANG - LÊ THỊ NGỌC HÂN

"Ngoại giao bẫy nợ" và sự phát triển quyền lực của Trung Quốc tại Đông Nam Á

Tóm tắt: Xuyên suốt trong lịch sử phát triển của châu Á, Trung Quốc luôn là một cường quốc có sức ảnh hưởng đặc biệt đến khu vực này. Trung Quốc có xu hướng phát triển vị thế và lãnh thổ của mình thông qua các hình thức khác nhau từ gây chiến tranh đến thực hiện ngoại giao. Trong quá khứ, không ít lần Trung Quốc đã tiến hành các cuộc chiến tranh nhằm mở rộng tầm ảnh hưởng của mình tới các quốc gia khác; ví dụ điển hình có thể kể đến như trường hợp của Việt Nam với hơn 1000 năm Bắc thuộc. Trung Quốc còn tận dụng quyền lực của mình để khiến các quốc gia lân cận tiến hành triều cống cho mình. Chính vì vậy trong khoảng nửa thế kỷ trở lại đây, Trung Quốc vẫn không ngừng tìm cách nâng cao vị thế quốc gia. Đặc biệt dưới thời lãnh đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình, quốc gia Đông Á này liên tục có những chính sách và hành động cụ thể, quyết liệt nhằm thực hiện mục tiêu đó. Họ không chỉ tập trung vào phát triển quyền lực cứng mà cũng rất chú trọng quyền lực mềm, từ đó xuất hiện những khái niệm mới về chiến lược "Ngoại giao bẫy nợ" của Trung Quốc. Trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đông cũng như những bất đồng với các quốc gia Đông Nam Á, có ý kiến cho rằng rất có thể Trung Quốc sẽ sử dụng chiến lược này nhằm thao túng và chia rẽ các quốc gia thành viên trong ASEAN, đồng thời gia tăng sự ảnh hưởng của

Trung Quốc ở khu vực này. Liệu có thật sự tồn tại "bẫy nợ" của Trung Quốc tại Đông Nam Á hay không? Điều này ảnh hưởng tới sự phát triển quyền lực của Trung Quốc tại khu vực này như thế nào?

4.NGUYỄN ANH CƯỜNG - HOÀNG TIẾN ĐẠT

Thách thức và triển vọng hợp tác Nga - Trung trong trật tự mới của thế giới

Tóm tắt: Những năm đầu thế kỉ XXI đã chứng kiến những biến chuyển sôi động, lôi cuốn sự quan tâm của các học giá trên toàn thế giới. Những nhân tố mới nổi như Nga và Trung Quốc thường xuyên có nhiều hoạt động và tương tác ngoài khuôn khổ cũ, với những thiết lập cho một trật tự mới nhiều tranh cãi. Mặc dù mối quan hệ Nga - Trung Quốc nhiều phức tạp và đầy thách thức, nhưng giữa hai nước lại có những chia sẻ tầm nhìn chung về lợi ích cốt lõi khiến quan hệ của họ ngày càng phát triển. Hơn nữa, những điểm tương đồng về một thế giới cần "đa cực hóa", cùng với sự phản ứng quyết liệt của nhân tố Mỹ và phương Tây đã giúp Nga và Trung Quốc ngày càng xích lại gần nhau hơn. Trong mối quan hệ đó nảy ra câu hỏi là quan hệ Nga - Trung bị ảnh hưởng như thế nào bởi các nhân tố khác? Và bối cảnh mới sẽ tác động như thế nào tới quan hệ này? Để trả lời cho những câu hỏi đó, bài viết tập trung làm nổi bật những khía cạnh lịch sử, chính trị và kinh tế của mối quan hệ này, từ đó khẳng định xu hướng hợp tác chặt chẽ, không thể đảo chiều của quan hệ hai nước trong tương lai gần.

5.NGUYỄN VĂN MINH

Cơ hội và thách thức của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Trung Quốc đầu tư tại Việt Nam trong bối cảnh mới

Tóm tắt: Việt Nam bắt đầu thực hiện CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) trong năm 2019 và ký kết các Hiệp định thương mại tự do song phương với EU, RCEP (Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực) cũng từng bước được đẩy mạnh, qua đó đưa Việt Nam đạt được nhiều lợi thể trong quá trình thương mại quốc tế. Hơn nữa, "Vành đai và Con đường" của Trung Quốc và "Hai hành lang và một vành đai" của Việt Nam cũng thúc đẩy quá trình hợp tác thương mại Trung Quốc-Việt Nam. Mặc dù, tốc độ phát triển kinh tế của Việt Nam đang tăng nhanh, nhưng do ảnh hưởng của đại dịch Covid và bối cảnh chính trị quốc tế, đầu tư của các doanh nghiệp Trung Quốc vào Việt Nam gặp nhiều thách thức.

LỊCH SỬ VĂN HÓA

6.CHỬ ĐÌNH PHÚC

Nhìn lại tranh chấp quần đảo Đông Sa giữa Nhật Bản và Trung Quốc đầu thế kỷ XX

Tóm tắt: Biển Đông cho đến cuối thế kỷ XIX là một vùng biển yên bình và không có tranh chấp chủ quyền giữa các quốc gia. Tuy nhiên sang thế kỷ XX, Biển Đông đã bước vào một thời kì tranh chấp chủ quyền lâu dài và phức tạp, khởi đầu là tranh chấp quần đảo Đông Sa (Pratas) giữa Trung Quốc và Nhật Bản. Sau đó, Hoàng Sa và Trường Sa cũng lần lượt xuất hiện tranh chấp. Mặc dù chủ quyền của Đông Sa hiện nay không có tranh chấp nữa, nhưng việc xem xét lại cuộc tranh chấp này sẽ góp phần đem lại nhận thức chính xác về lịch sử chủ quyền ở Biển Đông.

DIỄN ĐÀN TRAO ĐỔI

7.VŨ VÂN DUNG

Hoạt động vùng xám của Trung Quốc trên Biển Đông thời gian gần đây - phản ứng của Philippines và một số hàm ý cho Việt Nam

Tóm tắt: Thời gian gần đây, Trung Quốc không ngừng gia tăng các hành động khiêu khích trên Biển Đông, tiếp tục xu hướng bành trướng trên biển. Trung Quốc triển khai triệt để các hoạt động vùng xám trên Biên Đông nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược của mình là thay đổi nguyên trạng, hiện thực hóa các yêu sách chủ quyền phi lý của mình ở khu vực Biển Đông. Động thái của Trung Quốc là thách thức nghiêm trọng đối với hiện trạng và trật tự an ninh khu vực cũng như quyền và lợi ích biển của các nước ven Biển Đông. Bài viết phân tích các hoạt động vùng xám Trung Quốc triển khai trên thực địa ở khu vực Biển Đông thời gian gần đây, đánh giá tác động đến tình hình Biển Đông, nhận diện những phản ứng đáng chú ý của Philippines, từ đó đưa ra một số hàm ý cho Việt Nam.