TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

1. HOÀNG VŨ NAM, NGUYỄN THỊ HẠNH

Hợp tác hàng hải ASEAN – Trung Quốc: Thực trạng và triển vọng

Tóm tắt: Hợp tác hàng hải giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc được xem là một nhân tố quan trọng trong việc duy trì hòa bình và ổn định tại châu Á – Thái Bình Dương. Mối quan hệ này đã phát triển trong bối cảnh lợi ích và những thách thức phức tạp mà hai bên xác định cần phải có những nỗ lực để phối hợp. Đặc biệt là ở khu vực Biển Đông – tuyến đường hàng hải quan trọng đối với thương mại toàn cầu, giàu tài nguyên thiên nhiên và có tầm quan trọng đối với những cân nhắc về mặt chiến lược. Bài viết này khám phá bối cảnh, các lĩnh vực hợp tác chính và triển vọng tương lai cũng như những thách thức nảy sinh trong quan hệ hợp tác hàng hải ASEAN – Trung Quốc.

2. NGUYỄN VĂN TUẤN

Chiến lược “Chiến tranh đặc biệt tăng cường” của Mỹ ở Lào và những thất bại trong năm 1972

Tóm tắt: Bài viết đề cập việc triển khai chiến lược “Chiến tranh đặc biệt tăng cường” của Mỹ ở Lào trong khoảng thời gian từ năm 1969 đến năm 1972, qua đó làm rõ hơn vai trò của chiến trường Lào cũng như âm mưu của đế quốc Mỹ ở Lào và Đông Dương. Đồng thời, bài viết trình bày cuộc đấu tranh của cách mạng Lào trong năm 1972 dưới sự phối hợp, giúp đỡ của quân và dân Việt Nam ở hai chiến trường chủ yếu là Cánh đồng Chum – Xieng Khuang và Nam Lào, dẫn đến phá sản từng bước chiến lược “Chiến tranh đặc biệt tăng cường”. Trên cơ sở đó, bài viết góp phần lý giải bước ngoặt quan trọng của cục diện chiến tranh ở Lào và Việt Nam trong năm 1972, đồng thời khẳng định mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết đặc biệt giữa hai nước Việt Nam và Lào.

3. NGUYỄN QUẾ THƯƠNG

Một số nhân tố tác động tới an ninh lương thực ở Thái Lan

Tóm tắt: Trong các vấn đề an ninh phi truyền thống, an ninh lương thực luôn được quan tâm hàng đầu bởi lương thực là nhu cầu thiết yếu của con người. Việc đảm bảo lương thực là vấn đề quan trọng ở mọi quốc gia, trong mọi thời đại. Bước sang thế kỷ XXI, trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và biến đổi khí hậu, các quốc gia Đông Nam Á – trong đó có Thái Lan – đều phải đối mặt với tình trạng giảm sản lượng sản xuất lương thực, ảnh hưởng đến ổn định và phát triển xã hội. Vì vậy, Thái Lan xác định đây là vấn đề trọng yếu trong an ninh kinh tế quốc gia. Các nhân tố tác động gồm yếu tố tự nhiên, toàn cầu hóa, thay đổi cơ cấu dân số, phát triển khoa học – công nghệ và quy trình sản xuất hiện đại.

4. LÊ HOÀ

Những nhân tố tác động đến hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục ở Lào giai đoạn 2006–2023

Tóm tắt: Hợp tác quốc tế trong phát triển giáo dục luôn chịu sự tác động của các nhân tố khách quan và chủ quan. Giai đoạn 2006–2023, hợp tác quốc tế về giáo dục ở Lào diễn ra trong bối cảnh khu vực có nhiều biến động, đồng thời nền giáo dục trong nước trải qua nhiều cải cách. Những nhân tố này vừa tạo thách thức, vừa mở ra cơ hội giúp Lào thu hút viện trợ, đầu tư và hợp tác quốc tế trong phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập quốc tế. Bài viết phân tích, đánh giá các nhân tố khách quan, chủ quan ảnh hưởng đến hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục ở Lào.

5. TRẦN THỊ PHƯƠNG HOA

Du lịch Đông Dương kết nối Việt Nam – Lào – Campuchia từ đầu thế kỷ XX đến năm 1945

Tóm tắt: Bài viết trình bày sự phát triển của ngành du lịch ở Đông Dương từ đầu thế kỷ XX đến năm 1945, bao gồm việc hình thành các cơ quan du lịch, quảng bá hình ảnh và phát triển hạ tầng giao thông. Tư liệu lưu trữ cho thấy hệ thống đường giao thông kết nối Việt Nam, Lào, Campuchia – gồm đường thủy, ô tô, sắt và hàng không – đã thay đổi đáng kể. Việc cải thiện giao thông và sự xuất hiện của các phương tiện vận tải mới như ô tô, máy bay giúp du khách tiết kiệm thời gian, gia tăng lượng khách trải nghiệm danh lam thắng cảnh trên toàn Đông Dương.

6. NGUYỄN THỊ PHƯƠNG NAM

Thực trạng hợp tác giữa tỉnh Nghệ An (Việt Nam) với tỉnh Xieng Khuang (Lào) hiện nay

Tóm tắt: Quan hệ giữa hai tỉnh Nghệ An – Xieng Khuang là một trong những cặp tỉnh láng giềng gần gũi, có bề dày truyền thống hợp tác, hữu nghị và đoàn kết đặc biệt. Quan hệ này góp phần củng cố tình hữu nghị vĩ đại và hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam – Lào. Hiện nay, hai tỉnh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực, song vẫn còn tồn tại khó khăn cần tháo gỡ bằng giải pháp phù hợp nhằm thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn, đặc biệt trong kinh tế, thương mại, góp phần phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh mỗi bên.

7. PHẠM QUỲNH LAN

Chính sách hướng Nam mới của Đài Loan: Những thách thức trong bối cảnh hiện nay

Tóm tắt: Chính sách Hướng Nam mới (New Southbound Policy – NSP) của Đài Loan được triển khai từ năm 2016 nhằm đa dạng hóa quan hệ với các nước Đông Nam Á, Nam Á, Australia và New Zealand, giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, NSP đang đối mặt với nhiều thách thức do cạnh tranh khu vực, biến động địa chính trị và khả năng thực thi các dự án song phương. Nhận diện những thách thức này là cần thiết để chính sách có thể điều chỉnh chiến lược và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

8. TRƯƠNG QUANG HOÀN, NGUYỄN SỸ HƯNG

Bất bình đẳng thu nhập tại Việt Nam giai đoạn 2004–2022: Các phân tích từ cấp độ vùng và tỉnh thành

Tóm tắt: Sử dụng dữ liệu Khảo sát Mức sống Hộ gia đình Việt Nam (VHLSS) giai đoạn 2004–2022, bài viết phân tích thực trạng bất bình đẳng thu nhập ở cấp vùng và tỉnh. Kết quả cho thấy, giai đoạn 2004–2019, mức độ bất bình đẳng có xu hướng tăng, sau đó giảm vào năm 2020 nhờ chính sách hỗ trợ của Chính phủ trong đại dịch COVID-19. Khu vực Trung du và miền núi phía Bắc, Tây Nguyên có mức độ bất bình đẳng cao nhất; ngược lại, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng thấp nhất. Bài viết cũng chỉ ra mối liên hệ giữa bất bình đẳng thu nhập với giáo dục, năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư, từ đó đề xuất hàm ý chính sách giảm bất bình đẳng trong thời gian tới.

HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC

Hội thảo khoa học: "10 năm Chiến lược ASEAN – Australia: Nhìn lại và hướng tới."

ĐIỂM SÁCH

Southeast Asia in Pre- and Post-COVID-19: Economy, Society, Mobility and Religion (Đông Nam Á trước và sau COVID-19: Kinh tế, Xã hội, Sự dịch chuyển và Tôn giáo)