TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

1. TRƯƠNG QUANG HOÀN, NGUYỄN HUY HOÀNG

Kinh tế khu vực Đông Nam Á năm 2019 và Triển vọng năm 2020.

Tóm tắt: Theo số liệu tính toán mới nhất, tăng trưởng kinh tế khu vực Đông Nam Á năm 2019 giảm nhẹ so với năm 2018, chủ yếu bởi khó khăn, thách thức từ môi trường bên ngoài, đặc biệt tác động tiêu cực của căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, kinh tế Trung Quốc tiếp tục đi xuống và điều kiện tự nhiên bất lợi. Tại khu vực, Singapore và Thái Lan là hai nền kinh tế chịu ảnh hưởng lớn nhất từ sụt giảm nhu cầu bên ngoài, trong khi Việt Nam và Campuchia tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng khả quan. Trong năm 2020, triển vọng phát triển kinh tế của khu vực Đông Nam Á khả quan hơn, phần lớn được hỗ trợ bởi tăng trưởng nhu cầu nội địa, chi tiêu công cho các xây dựng cơ sở hạ tầng, và những tác động lan tỏa từ việc ký kết hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) cũng như thỏa thuận thương mại Mỹ Trung giai đoạn I. Tuy nhiên, các yếu tố môi trường bên ngoài bất ổn, điều kiện tự nhiên bất lợi như đại dịch Coronavius tiếp tục là những rủi ro, thách thức chính cho triển vọng tăng trưởng kinh tế của khu vực Đông Nam Á năm 2020 và các năm tiếp theo.

2. VÕ XUÂN VINH

Chính sách của Australia đối với ASEAN từ năm 1991 đến nay.

Tóm tắt: Năm 2014, quan hệ Australia-ASEAN được nâng lên tầm đối tác chiến lược.

Đây là thành quả của cả quá trình 50 năm quan hệ đối thoại giữa Australia và ASEAN(1974). Mặc dù Australia là quốc gia đầu tiên đặt quan hệ đối tác đối thoại với ASEAN nhưng so với các quốc gia ngoài ASEAN trong Cấp cao Đông Á (EAS), quan hệ đối tác chiến lược Australia - ASEAN được hình thành khá muộn (sau Trung Quốc, Nhật Bản,Hàn Quốc và Ấn Độ). Điều này phần nào phản ánh mức độ và tầm quan trọng của ASEAN trong chính sách đối ngoại của Australia. Bài viết bước đầu nhận diện chính sách của Australia đối với ASEAN kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc đến nay trên một số lĩnh vực như chính trị-an ninh, kinh tế và phổ biến giá trị.

3. TRƯƠNG DUY HÒA

Nhìn lại quá trình chiến đấu của quân tình nguyện Việt Nam tại Lào.

Tóm tắt: Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ và gian khổ chống thực dân, đế quốc để giành lại độc lập và tự do của nhân dân Việt Nam và nhân dân Lào (1945-1975), công lao to lớn của những người lính tình nguyện Việt Nam chiến đấu tại chiến trường Lào mãi mãi được lịch sử ghi nhận. Hình ảnh về cuộc sống chiến đấu gian khổ của những người bộ đội tình nguyện Việt Nam tại Lào có lẽ không bao giờ phai mờ trong ký ức của nhân dân hai nước. Bài viết nhìn lại quá trình chiến đấu của quân tình nguyện Việt Nam tại Lào và rút ra một số nhận xét.

4. VŨ HỮU MẠNH

Thực trạng đầu tư trực tiếp tại Singapore trong tiến trình hình thành và hội nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC).

Tóm tắt: Thông qua việc phân tích một số nội dung trong khuôn khổ hợp tác đầu tư tại khu vực ASEAN và thực trạng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Singapore, tác giả nêu bật những thành quả đã đạt được của Singapore khi tham gia ký kết Hiệp định Đầu tư toàn diện (ACIA) và gia nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) cũng như những vấn đề cấp thiết đang tác động đến mức độ tăng trưởng FDI từ các nước thành viên trong khu vực. Singapore nói riêng, AEC nói chung cần giữ vững những thành quả đã đạt được, đồng thời cần đưa ra những phương pháp nhằm nâng cao cấp độ liên kết, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia, loại bỏ tối đa những điều kiện hạn chế và trở ngại về đầu tư đang diễn ra trong khu vực. Qua đó, không chỉ Singapore mà cả AEC được hưởng lợi từ năng lực cạnh tranh vượt bậc của Singapore và khu vực.

5. TRẦN THỊ THANH HUYỀN

Chính sách song ngữ của Thủ tướng Lý Quang Diệu.

Tóm tắt: Sau khi độc lập, Singapore gặp phải rất nhiều khó khăn như thiếu nguồn tài nguyên, nguồn cấp nước và khả năng phòng thủ hạn chế,... Thủ tướng Lý Quang Diệu cùng với cộng sự của mình đã hoạch định nhiều chính sách phù hợp để phát triển đất nước, trong đó có chính sách song ngữ. Chính sách song ngữ đã có giá trị và vai trò trong phát triển kinh tế và đa dạng văn hóa của đảo quốc này. Toàn dân sử dụng tiếng Anh bên cạnh tiếng bản địa. Tuy nhiên, chính sách này vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại.

6. LƯƠNG VĂN THIẾT

Biến đổi tập tục chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em của người Khơ Mú ở khu vực miền núi tỉnh Nghệ An.

Tóm tắt: Tập tục chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được người Khơ Mú ở khu vực miền núi tỉnh Nghệ An rất được coi trọng. Theo sử liệu, người Khơ Mú sinh sống ở Bắc bán đảo Đông Dương, trong đó tập trung chủ yếu ở Luang Prabang, Phong Xa lì (Lào), các tỉnh phía Tây Bắc và vùng Thanh Hóa, Nghệ An. Qua thời gian, người Khơ Mú đã đúc kết được một kho tàng tri thức dân gian phong phú trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Tập quán chăm sóc sức khỏe của cư dân biên giới có sự pha trộn giữa các dân tộc xung quanh ở khu vực biên giới. Do đó, trong bối cảnh cuộc sống có nhiều thay đổi, tập quán chăm sóc bà mẹ, trẻ em của người Khơ Mú cũng có nhiều biến đổi.

7. NGUYỄN THANH MINH

Biến Đông trong vòng xoáy cạnh tranh địa chính trị năm 2019 và Dự báo trong thời gian tới.

Tóm tắt: Khu vực Biển Đông đang nằm trong tâm điểm của vòng xoáy địa chính trị với một vùng biến hội tụ đủ tầm quan trọng của giao thông đường biển, đường không trên các giá độ kinh tế biển, vận tải quân sự và hợp tác quốc tế. Do vậy, sự cạnh tranh chiến lược và mong muốn đạt được lợi ích quốc gia ở Biển Đông giữa các cường quốc diễn ra ngày càng gay gắt. Biển Đông là nơi giao nhau về lợi ích của một số nước lớn trên thế giới như Mỹ, Nga, Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ Australia và gắn liền với các nước đang có tốc độ phát triển nhanh như Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Philippines, Singapore. Biển Đông trong năm 2019 đã có những diễn biến phức tạp khi Trung Quốc vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, vi phạm luật biển quốc tế và những quy định của UNCLOS. Dự báo, Biển Đông sẽ là tâm điểm của vòng xoáy cạnh tranh địa chiến lược trong năm 2020 và những năm tiếp theo.

8. PHAN THỊ HỒNG XUÂN

Đề xuất ý tưởng tổ chức lễ hội giao lưu văn hóa Việt Nam - Ấn Độ "Festival Sen 2020" tại trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học quốc gia TP. Hồ Chí Minh (góc nhìn nhân học biểu tượng).

Tóm tắt: Dưới góc nhìn của Nhân học biểu tượng, bài viết phân tích biểu tượng hoa sen trong văn hóa của hai nước Việt Nam và Ấn Độ; dựa trên mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Ấn Độ nói riêng, mối quan hệ tốt đẹp giữa ASEAN và Ấn Độ nói chung; cơ hội và triển vọng của Việt Nam sẽ đảm nhận vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN vào năm 2020, vai trò và những đóng góp của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM trong việc đào tạo ngành học Đông phương học, trong đó có Ấn Độ học và Đông Nam Á học, sự lan tỏa các giá trị văn hóa, bản sắc văn hóa dân tộc và quốc tế qua các lễ hội giao lưu văn hóa,... tác giả đề xuất sáng kiến tổ chức lễ hội giao lưu văn hóa Việt Nam - Ấn Độ "Festival Sen 2020" tại trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP. HCM.

HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC

9. Hội thảo quốc tế: Biển Đông: Thách thức hiện tại và triển vọng tương lai.

ĐIỂM SÁCH

10. Sáng kiến vành đai - Con đường (BRI): Lựa chọn nào của Đông Nam Á.