TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

1. DƯƠNG VĂN HUY - NGUYỄN THỊ MỸ HẠNH

Nhìn lại cục diện Đông Nam Á năm 2023 và triển vọng năm 2024

Tóm tắt: Năm 2023, Đông Nam Á có nền kinh tế không đạt được mục tiêu đề ra nhưng vẫn là điểm sáng trong bức tranh kinh tế toàn cầu. Tình hình chính trị - an ninh khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp tại Biển Đông, cũng như vấn đề Myanmar, đồng thời các nước lớn gia tăng hiện diện và cạnh tranh địa chính trị ở khu vực. Trong khi đó, ASEAN tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm của mình trong cấu trúc khu vực. Triển vọng năm 2024, Đông Nam Á tiếp tục đối diện với những khó khăn cả về kinh tế và chính trị - an ninh, nhưng có khả năng duy trì sự ổn định tương đối và là điểm sáng của tăng trưởng kinh tế.

2. NGUYỄN TUẤN BÌNH

Hợp tác an ninh quân sự giữa Trung Quốc và Myanmar trong hai thập niên đầu thế kỷ XXI

Tóm tắt: Mối quan hệ Trung Quốc - Myanmar được hình thành ngay từ khi Trung Quốc mới giành được độc lập. Sau khi nâng cấp lên quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn điện vào năm 2011, quan hệ giữa Trung Quốc và Myanmar trong thập niên thứ hai của thế kỷ XXI vẫn được duy trì, phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu trên nhiều Lĩnh vực khác nhau. Bên cạnh các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại, văn hóa - giáo dục, hợp tác an ninh quân sự giữa hai nước đã có nhiều bước tiến và đạt nhiều thành tựu to lớn. Bài viết tập trung đề cập quan hệ giữa Trung Quốc và Myanmar trên lĩnh vực an ninh quân sự trong những năm đầu thế kỷ XXI và rút ra một số nhận xét về mối quan hệ này.

3. VÕ XUÂN VINH

Bầu cử 2023 và triển vọng chính sách đối ngoại của Thái Lan

Tóm tắt: Cuộc tổng tuyển cử năm 2023 ở Thái Lan đưa đến sự thắng lợi của Đảng Tiến lên phía trước, đảng chính trị theo đuổi chủ trương xóa bỏ vai trò của hoàng gia và quân đội trong nền chính trị Thái Lan. Tuy nhiên, việc không giành được đủ số phiếu cần thiết ở hai viện quốc hội đã ngăn cản ứng cử viên Pita Limjaroenrat, lãnh đạo Đảng Tiến lên phía trước trở thành Thủ tướng Thái Lan. Thậm chí ông Pita còn phải đối mặt với các rắc rối pháp lý. Sự thất bại của lãnh đạo Đảng Tiến lên phía trước Pita Limjaroenrat đã tạo cơ hội cho Srettha Thavisin của Đảng Vì nước Thái trở thành Thủ tướng Thái Lan khi đảng này liên minh với các đảng thân quân đội để đảm bảo số phiếu ủng hộ ở hai viện quốc hội. Trên cơ sở khái quát về cuộc bầu cử Thái Lan năm 2023, bài viết sẽ chỉ rõ những vấn đề của nền chính trị đất nước chùa vàng và triển vọng chính sách đối ngoại của nước này dưới sự dẫn dắt của Thủ tướng Srettha Thavisin.

4. TRẦN KHÁNH, LÊ THỊ HẰNG NGA

Bàn về sức mạnh biển Việt Nam trong bối cảnh mới

Tóm tắt: Việt Nam có lợi thế về sức mạnh tiềm năng biển, trước hết là Biển Đông, bởi vùng biển này không chỉ nằm ở vị trí địa lý chiến lược trong thương mại hàng hải và phòng thủ quốc tế mà còn có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Sức mạnh biển Việt Nam được tăng lên khá nhanh trong những thập niên gần đây bởi chính sách thúc đẩy hội nhập quốc tế, coi kinh tế biển, an ninh biển là một quốc sách hàng đầu. Tuy nhiên, sự gia tăng cạnh tranh địa chính trị của các nước lớn, nhất là tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc cũng như sự thiếu đồng bộ, chưa hoàn thiện của cơ sở hạ tầng đang tạo ra thách thức không nhỏ đối với sức mạnh biến của Việt Nam.

5. NGUYỄN NỮ NGUYỆT ANH

An ninh khu vực và di cư lao động tạm thời ở Đông Nam Á và Đông Á

Tóm tắt: Di cư lao động tạm thời trong khu vực châu Á được xem là một giải pháp cho việc di chuyển lao động trên quy mô toàn cầu dựa trên động lực cung và cầu nhằm đem lại lợi ích cho ba bên: quốc gia gửi, quốc gia tiếp nhận lao động và bản thân những người lao động. Trong khi các nước châu Âu có chung chính sách kinh tế, chính trị và đi cư thì châu Á không có bất kỳ cơ quan hay công cụ chung nào về nhân quyền. Việc khó tìm được tiếng nói chung trong các thỏa thuận trao đổi lao động hay việc nhân quyền của lao động di cư bị xâm phạm có thể tạo nên những căng thẳng giữa các quốc gia liên quan, gây bất ổn khu vực trên các khía cạnh kinh tế, chính trị và xã hội. Bài viết giới thiệu về di cư lao động ở châu Á, nhấn mạnh đến trường hợp di cư nội khối ASEAN và từ ASEAN sang các nước Đông Á. Thông qua việc bàn luận về sự quản lý di cư lao động của các quốc gia liên quan, bài viết chỉ ra sự ảnh hưởng quan trọng của loại hình di cư này đến an ninh khu vực. Cuối cùng, bài viết phân tích việc tham gia và thực hiện các công ước quốc tế và khu vực của các quốc gia và đề xuất biện pháp tăng cường an ninh khu vực bằng cách xây dựng cơ chế nhằm nâng cao việc bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho lao động di cư.

6. DƯƠNG TRỌNG KHOA

Chính sách phát triển bảo hiểm thương mại tại Thái Lan và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Tóm tắt: Chính phủ Thái Lan trong những năm gần đây đã tập trung thực hiện xây dựng các kế hoạch phát triển bảo hiểm nhằm phù hợp với sự thay đổi của môi trường. Thị trường của Thái Lan chưa thực sự sẵn sàng mở cửa hoàn toàn khi vẫn còn khống chế tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực về bảo hiểm. Nhưng các chính sách bảo hiểm của Thái Lan đưa ra cũng đang dần tạo điều kiện cho việc mở rộng cơ hội kinh doanh cho các doanh nghiệp bảo hiểm trong và ngoài nước. Nhiều sản phẩm bảo hiểm cần thiết với Thái Lan như bảo hiểm vi mô và bảo hiểm nông nghiệp cũng được chú trọng bên cạnh những sản phẩm bảo hiểm truyền thống. Các công nghệ mới trong lĩnh vực bảo hiểm cũng đang được quan tâm. Tất cả những điều này đều nhằm hướng tới một thị trường bảo hiểm phát triển bền vững tại Thái Lan. Thông qua các nghiên cứu về chính sách phát triển bảo hiểm của Thái Lan, tác giả rút ra các bài học kinh nghiệm cho chính sách phát triển ngành bảo hiểm thương mại tại Việt Nam.

7. TRẦN CHIẾN

Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của Singapore trong những năm gần đây và hàm ý cho Việt Nam

Tóm tắt: Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là nguồn lực quan trọng đóng góp lớn vào tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội và đã trở thành một động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế các nước, điển hình là Singapore. Singapore là một trong số những quốc gia thành công nhất trong khu vực ASEAN về thu hút đầu tư nước ngoài có chất lượng. Bài viết tập trung làm rõ những nhân tố tác động, thực trạng thu hút FDI của Singapore trong những năm gần đây và hàm ý chính sách cho Việt Nam. Thu hút đầu tư trực tiếp từ nước ngoài FDI được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và cũng được coi là điểm sáng hay thành tựu nổi bật nhất của Việt Nam kể từ khi đổi mới đến nay. Từ bài học thành công trong chính sách phát triển kinh tế cũng như thu hút vốn FDI của Singapore, Việt Nam có thể tìm ra những giải pháp phù hợp nhằm thu hút FDI một cách hiệu quả, tạo đà cho sự phát triển kinh tế trong tương lai như tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống luật pháp, chính sách liên quan đến đầu tư, kinh doanh. Học hỏi kinh nghiệm của Singapore, linh hoạt điều chỉnh chiến lược phù hợp là hướng đi đúng đắn để Việt Nam tận dụng nguồn lực FDI đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

8. HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC

Hội thảo khoa học: Quan hệ hữu nghị Việt - Lào: Thúc đẩy hợp tác song phương, chia sẻ kinh nghiệm ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi tăng trưởng

9. ĐIỂM SÁCH

Chính sách phân phối thu nhập của Thái Lan và hàm ý cho Việt Nam