TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

1. LÊ ĐÌNH TĨNH

Quan hệ Mỹ - Trung và tác động tới Đông Nam Á hậu COVID-19.

Tóm tắt: Mặc dù Mỹ và Trung Quốc chịu tác động mạnh bởi đại dịch COVID-19, nhưng cạnh tranh chiến lược giữa hai cường quốc này chưa có dấu hiệu giảm nhiệt, thậm chí ngày càng trở nên gay gắt và toàn diện. Do mức độ phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế lớn nên căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung ít có khả năng dẫn đến một cuộc Chiến tranh Lạnh mới. Mặt khác, do tồn tại nhiều khác biệt, hai nước cũng sẽ không dễ đi đến thỏa hiệp chiến lược. Dưới tác động của đại dịch COVID-19 và diễn biến mới trong quan hệ Mỹ - Trung, Đông Nam Á chịu sức ép gia tăng từ nhiều hướng. Tuy nhiên, trên cơ sở phân tích về các nhân tố cấu trúc trong phân bố quyền lực cũng như tính chủ động trong lựa chọn chiến lược của các nước, bài viết cho rằng Đông Nam Á chưa rơi vào tình huống buộc phải chọn bên nào trong ngắn hạn và trung hạn.

2. NGHIÊM TUẤN HÙNG

An ninh, chính trị Đông Nam Á sau năm 2020 trong bối cảnh COVID - 19: Thực trạng và những vấn đề đặt ra.

Tóm tắt: Đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 đã và đang lây lan ra khắp nơi trên thế giới. Đông Nam Á là khu vực liền kề với Trung Quốc, nơi đầu tiên sau Trung Quốc dịch COVID-19 bùng phát nên nguy cơ xuất hiện những ổ dịch ở Đông Nam Á là điều thực tế. Thêm vào đó, Đông Nam Á vốn là khu vực chứa đựng nhiều lợi ích và toan tính địa chính trị của các cường quốc và những vấn đề an ninh phức tạp. Trong bối cảnh như vậy, đại dịch COVID-19 giống như một biến số bất ngờ mang tới những thách thức không nhỏ cho năng lực quản trị của chính phủ các nước Đông Nam Á cũng như nền kinh tế, chính trị của khu vực. Bài viết phân tích các vấn đề chính trị và an ninh khu vực Đông Nam Á trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 sau năm 2020, cụ thể đánh giá triển vọng hợp tác khu vực chống lại đại dịch, vấn đề cạnh tranh quyền lực giữa Mỹ và Trung Quốc, cùng một số thách thức với vai trò trung tâm của ASEAN.

3. TRẦN XUÂN HIỆP

Myanmar trong chính sách kinh tế của Anh thời thuộc địa (1886 - 1948).

Tóm tắt: Sau khi hoàn thành quá trình xâm lược và thiết lập chế độ thống trị ở Myanmar, thực dân Anh đã tiến hành khai thác, bóc lột về kinh tế nhằm đem lại lợi nhuận cho chính quốc. Chính quyền thuộc địa chỉ đầu tư vào những ngành kinh tế mang lại lợi nhuận cho chúng. Do đó, nền kinh tế của Myanmar tuy có phát triển nhưng rất chậm chạp, yếu ớt và ngày càng phụ thuộc vào tư bản Anh. Bài viết tập trung tìm hiểu, nghiên cứu tình hình kinh tế Myanmar dưới sự thống trị của Anh (1886 - 1948) và những hệ quả do chính sách này mang lại, qua đó làm rõ hơn chính sách thực dân của Anh nói riêng và của thực dân phương Tây nói chung.

4. LÊ HÒA

Giáo dục tiểu học ở Lào từ năm 2000 đến nay.

Tóm tắt: Năm 2001 là năm mở đầu trong chương trình Cải cách giáo dục giai đoạn một (2001 - 2005) của Lào. Đến năm 2019, Lào đã chính thức hoàn thành giai đoạn ba của chương trình và đang tiếp tục triển khai các kế hoạch mới. Trong gần 20 năm qua, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Thể thao Lào luôn cố gắng ban hành và sửa đổi kịp thời những chính sách và chỉ thị phù hợp với tình hình thực tiễn, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở Lào lên một bước rõ rệt, phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước thời kỳ mới. Bài viết dưới đây trình bày những thành tựu cơ bản về giáo dục tiểu học ở Lào giai đoạn 2001 - 2019, đồng thời chỉ ra một số vấn đề còn tồn tại.

5. PHẠM THỊ MÙI

Một số nhân tố tác động đến hợp tác giữa Lào với các nước trong tiểu vùng Mekong.

Tóm tắt: Lào là một quốc gia giàu tài nguyên thiên nhiên, đất đai rộng, dân số ít, song dân số thuộc diện nghèo tương đối cao. Đến năm 2019, Lào vẫn còn có 1/4 dân số sống trong cảnh nghèo đói và ước tính khoảng 80% dân số sống ở mức dưới 2,5 USD/ngày .Nhận thức rõ vị trí, vai trò của mình đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào sớm đề ra nhiều chủ trương, biện pháp để phát triển kinh tế - xã hội, đặt mục tiêu đưa Lào thoát khỏi địa vị nước kém phát triển vào năm 2020. Gia nhập các tổ chức quốc tế và hợp tác với các nước trong tiểu vùng Mekong không nằm ngoài mục đích này. Bài viết tập trung phân tích ảnh hưởng của các nhân tố kinh tế, chính trị, xã hội của Lào, nhu cầu hợp tác của Lào đến các chương trình hợp tác giữa Lào và tiểu vùng Mekong.

6. CAO THỊ MAI HOA

Vai trò của Phật giáo đối với đời sống xã hội Campuchia.

Tóm tắt: Phật giáo Campuchia biến đổi và phát triển qua nhiều thời kỳ lịch sử quan trọng của đất nước. Phật giáo thời kỳ đầu là Phật giáo Mahayana (Phật giáo Đại thừa). Tín ngưỡng Deva raja (Vua - thần) là sự biến đổi của Phật giáo trong thời kỳ Angkor. Đến cuối thế kỷ XIII, đầu thế kỷ XIV, Phật giáo Mahayana được thay thế bởi Phật giáo Theravada (Phật giáo Tiểu thừa). Trải qua nhiều biến cố, thăng trầm của lịch sử, Phật giáo Theravada cho đến ngày nay trở thành quốc giáo của Campuchia. Phật giáo có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống xã hội, phong tục tập quán, lễ hội của Campuchia..., tạo nên những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc, có ảnh hưởng trực tiếp và sâu rộng đến sự phát triển xã hội của Campuchia.

7. NGUYỄN THỊ LÝ

Thực trạng nguồn nhân lực của Lào hiện nay.

Tóm tắt: Bài viết phân tích thực trạng nguồn nhân lực của Lào trong những năm gần đây thông qua một số điểm chính: số lượng, cơ cấu, chất lượng của nguồn nhân lực. Từ đó đưa ra một số nhận xét về tình hình nguồn nhân lực. Lào đang thiếu trầm trọng nhân lực chất lượng cao và có đủ năng lực để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội hiện nay. Vì vậy, vấn đề đặt ra là phải nhanh chóng gia tăng số lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Thực trạng nguồn nhân lực của Lào hiện nay đặt ra yêu cầu cần khắc phục bằng các chính sách, cơ chế hợp lý và những giải pháp khả thi để phát triển nguồn lực này, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

8. NGUYỄN QUẾ THƯƠNG

Một số nhân tố ảnh hưởng tới quan hệ kinh tế Thái Lan - Nhật Bản đầu thế kỷ 21.

Tóm tắt: Thái Lan và Nhật Bản có mối quan hệ từ lâu đời. Bước sang thế kỷ 21, cùng với sự biến đổi của tình hình quốc tế và khu vực, Thái Lan và Nhật Bản cũng có những thay đổi nhất định trong chiến lược phát triển kinh tế và chính sách đối ngoại của mình. Những thay đổi này đã có ảnh hưởng không nhỏ tới quan hệ giữa hai nước. Một số nhân tố ảnh hưởng tới quan hệ kinh tế Thái Lan - Nhật Bản đầu thế kỷ 21 có thể kể đến như: Bối cảnh quốc tế và khu vực; chiến lược phát triển của Nhật Bản và Thái Lan trong thế kỷ 21 và tiến trình phát triển quan hệ kinh tế Thái Lan - Nhật Bản trước năm 2000.

9. TRẦN THỊ THANH VÂN, ĐÀO VĨNH HỢP

Di sản kiến trúc văn hóa - tín ngưỡng cộng đồng của người Hoa ở thành phố Hồ Chí Minh: Lịch sử và hiện tại.

Tóm tắt: Cuối thế kỷ XVII, người Hoa bắt đầu có mặt tại Sài Gòn. Trong quá trình làm ăn, sinh sống, cộng đồng người Hoa đã có đóng góp nhiều mặt cho sự phát triển của vùng đất này. Trong sinh hoạt văn hóa truyền thống của người Hoa, các cơ sở văn hóa, tín ngưỡng chiếm vị trí và vai trò quan trọng. Đồng thời, hệ thống di sản này cũng phản ánh lịch sử định cư và sự phát triển của một lớp cư dân đô thị đặc biệt ở Thành phố Hồ Chí Minh. Bài viết đi vào tìm hiểu hệ thống di sản văn hóa, tín ngưỡng của người Hoa ở thành phố Hồ Chí Minh (chủ yếu là các cơ sở miêu và hội quán). Từ đó, nhận định về vai trò của chúng đối với đời sống cộng đồng người Hoa trong quá khứ cũng như hiện tại.

10. BÙI THỊ THIÊN THAI

Quá trình lan tỏa của tục thờ Thiên Hậu (Trung Quốc).

Tóm tắt: Thiên Hậu là vị thần biển nổi tiếng nhất Trung Quốc, được người Hoa thuộc giới thương nhân, hàng hải, du lịch và ngư dân vô cùng sùng tín, đặc biệt ở vùng ven biển phía nam Trung Quốc như Phúc Kiến, Quảng Đông, Hải Nam.., từ đó lan tỏa sang Đài Loan, Nhật Bản và các nước Đông Nam Á cũng như trên toàn thế giới. Bài viết khắc họa vài nét về thân thế của vị nữ thần biển đặc biệt này, đồng thời tập trung phân tích quá trình lan tỏa của tục thờ qua các bước đột khởi của nó: công cuộc tạo thần vào đời Tống, theo bước chân những đi dân Hoa kiều, trong cơn sốt "về nguồn" và Di sản văn hóa phi vật thể", từ đó rút ra những kết luận hữu ích.

HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC

11. Hội thảo quốc tế: "ASEAN và quá trình định hình trật tự khu vực dựa trên luật lệ"

ĐIỂM SÁCH

12. Hợp tác giáo dục - đào tạo giữa Việt Nam với các nước ASEAN từ năm 1995 đến nay