TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

1. NGUYỄN ANH CƯỜNG, TRẦN QUANG KHẢI

Đông Nam Á trong cạnh tranh quyền lực kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc

Tóm tắt: Vào những năm 2020, Mỹ và Trung Quốc tăng cường chạy đua quyền lực thông qua việc thúc đẩy cạnh tranh kinh tế - thương mại tại khu vực Đông Nam Á. Điều này có thể định hình lại phần lớn cấu trúc quyền lực của hai cường quốc tại khu vực này. Từ đó dấy lên câu hỏi rằng: quan điểm và chính sách kinh tế của hai nước triển khai tại khu vực này có phải là nguyên nhân của những xung đột ngày càng trở nên trầm trọng trong quan hệ giữa chúng không? Hay việc gia tăng các động thái chính sách về kinh tế tại khu vực có làm gia tăng mức độ cạnh tranh toàn diện giữa hai quốc gia? Bằng cách sử dụng phương pháp phân tích định tính, bài viết tập trung vào các hành xử đối ngoại của Mỹ và Trung Quốc, qua đó đi tới kết luận là mối quan hệ giữa thúc đẩy cạnh tranh kinh tế tại khu vực Đông Nam Á chính là nguyên nhân góp phần gia tăng cuộc cạnh tranh toàn diện giữa hai cường quốc.

2. TRẦN THỊ LAN HƯƠNG

Tác động toàn cầu của đại dịch Covid-19 và những thay đổi lớn của thế giới sau đại dịch

Tóm tắt: Cho đến những tháng đầu năm 2024, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn khuyến cáo người dân phải tiếp tục áp dụng các biện pháp phòng ngừa trước biến thể JN.1 có nguồn gốc từ biến thể micron tiếp tục hoành hành và gây ảnh hưởng đến đời sống kinh tế - xã hội của các quốc gia. Như vậy, sau 4 năm đại dịch kể từ khi Tổ chức y tế thế giới thông báo Covid-19 "Đại dịch toàn cầu" vào ngày 11/3/2020, Đại dịch Covid-19 có những ảnh hưởng nặng nề đối với các lĩnh vực khác nhau của kinh tế - xã hội toàn cầu, tạo nên những thay đổi mang tính toàn cầu, trong đó đáng chú ý là sự thay đổi chuỗi cung ứng và chủ nghĩa bảo hộ toàn cầu, trật tự thế giới, cấu trúc kinh tế và thị trường lao động, giáo dục và văn hóa toàn cầu.

3. LÊ PHƯƠNG HÒA

Quan hệ kinh tế giữa Philippines với Mỹ và Trung Quốc từ năm 2016 đến nay

Tóm tắt: Philippines bước sang thời kỳ của Tổng thống Duterte trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến động. Sự kiện nổi bật nhất gắn liền với Philippines là Tòa Trọng tài thường trực (PCA) bác tuyên bố phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông. Phán quyết của PCA đã được đánh giá là sẽ giúp gia tăng áp lực quốc tế đối với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông. Ở trong nước, dù kinh tế được cải thiện nhưng nhu cầu cho phát triển vẫn còn rất lớn, trong khi đó vấn đề tội phạm ma túy gia tăng. Bối cảnh đó buộc Tổng thống Duterte phải có những điều chỉnh chính sách trong nước và trong quan hệ quốc tế, đặc biệt là với hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc. Các chính sách này một lần nữa lại được điều chỉnh dưới thời tổng thống Marcos. Tuy nhiên, nhìn từ khía cạnh kinh tế thì dường như dòng chảy kinh tế vẫn được duy trì theo hướng ngày càng phát triển. Dữ liệu kinh tế cho thấy trong khi dòng thương mại ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố chính trị an ninh thì dòng FDI giữa Mỹ với Philippines và Trung Quốc với Philippines chịu tác động từ các chính sách đối ngoại, an ninh. Bài viết này sẽ tập trung làm rõ thực trạng quan hệ kinh tế của Philippines với Mỹ và Trung Quốc từ khi Tổng thống Duterte lên nắm quyền năm 2016 đến nay. Phân tích dựa vào các dữ liệu thống kê sẵn có về thương mại, đầu tư và các sự kiện chính trị - an ninh trong chính sách đối ngoại của Philippines.

4. NGUYỄN HÀ PHƯƠNG

Phát triển kinh tế số tại Thái Lan và Singapore: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Tóm tắt: Để giải quyết các thách thức hiện nay như già hóa dân số, môi trường ô nhiễm, bất bình đẳng xã hội,... các quốc gia trên thế giới đang cố gắng tận dụng cuộc cách mạng khoa học công nghệ trong việc phát triển kinh tế số. Thái Lan và Singapore là một trong số các quốc gia thực hiện quá trình chuyển đổi số toàn diện đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á. Do vậy, việc tìm hiểu về quá trình phát triển kinh tế số tại hai quốc gia này sẽ giúp Việt Nam có thể rút ra được một số bài học kinh nghiệm để đạt được các mục tiêu đề ra, nâng cao sức cạnh tranh và vượt qua các vấn đề đang gặp phải. Bài viết đi sâu nghiên cứu mục tiêu, nội dung phát triển kinh tế số tại Thái Lan và Singapore; từ đó rút ra bốn bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.

5. PHẠM THANH TỊNH

Ảnh hưởng của Phật giáo trong đời sống tinh thần và phong tục tập quán của người dân Campuchia

Tóm tắt: Đạo Phật ra đời ở Ấn Độ vào thế kỷ VI trước công nguyên và đã được truyền bá, ảnh hưởng tới nhiều nước trên thế giới. Sự du nhập của Phật giáo vào Campuchia có sự gắn liền với những bước thăng trầm của lịch sử dân tộc và góp phần quan trọng tạo nên bản sắc văn hóa riêng của đất nước Campuchia, bảo vệ nền văn hóa lâu đời của dân tộc. Người dân Campuchia theo đạo Phật và có mối liên hệ chặt chẽ giữa Phật giáo, truyền thống văn hóa Khmer và cuộc sống đời thường. Tuân thủ Phật giáo nói chung được coi là bản chất của bản sắc dân tộc và văn hóa của đất nước. Phật giáo đã có những đóng góp đáng kể cho nền văn hóa Campuchia, với di sản nổi bật về đạo đức, triết học, văn học, kiến trúc, điêu khắc, nghi lễ và hội họa của dân tộc... Bài viết nghiên cứu về quá trình Phật giáo du nhập vào Campuchia và những ảnh hưởng của Phật giáo trong đời sống tinh thần, tín ngưỡng cũng như phong tục tập quán của người dân Campuchia.

6. PHAN TÚ LAN

Sự lan tỏa nghệ thuật từ Ấn Độ sang Đông Nam Á: Một góc nhìn lịch sử

Tóm tắt: Cùng với Trung Quốc, những ảnh hưởng từ Ấn Độ được xem là điều kiện cấu thành cơ bản tạo nên đặc trưng văn hóa ở khu vực Đông Nam Á. Để tạo ra những ảnh hưởng này, con đường giao thương và truyền giáo được xác định là nhân tố chủ đạo. Qua khảo cứu các nguồn tư liệu kết hợp với điền dã và quan sát các công trình kiến trúc tôn giáo còn lại, có thể khẳng định rằng các hoạt động thương mại giữa Ấn Độ và Đông Nam Á không chỉ đặt nền móng cho sự phát triển kinh tế, các trung tâm đô thị, trung tâm quyền lực chính trị mà còn lan tỏa các giá trị văn hóa, tôn giáo, nghệ thuật trong đó có Hindu giáo và Phật giáo. Bài viết trước tiên làm rõ con đường du nhập văn hóa Ấn Độ vào Đông Nam Á. Từ đó, đi sâu tìm hiểu sự lan tỏa các truyền thống nghệ thuật tôn giáo qua phong cách kiến trúc bảo tháp và đền thờ để thấy được các nét tương đồng trong đường nét nghệ thuật tôn giáo ở khu vực này.

7. NGUYỄN HỮU PHÚC

Hợp tác văn hóa Việt Nam - Thái Lan giai đoạn 2013 - 2023

Tóm tắt: Kể từ khi Việt Nam và Thái Lan nâng cấp lên thành Đối tác chiến lược vào tháng 6/2013, mối quan hệ giữa hai nước đã không ngừng được duy trì, củng cố và phát triển trên tất cả các lĩnh vực, trong đó hợp tác về văn hóa được xem là cầu nối cần thiết cho tình hữu nghị và sự hợp tác lâu dài của hai quốc gia - dân tộc Việt - Thái. Bài viết làm rõ những thành tựu đạt được trong hợp tác văn hóa giữa Việt Nam và Thái Lan giai đoạn 2013 - 2023 thông qua việc nhận diện những nhân tố tác động, những thành tựu đạt được và đưa ra một vài nhận xét đánh giá về mối quan hệ văn hóa Việt Nam - Thái Lan trong mười năm qua.

8. HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC

Hội thảo Khoa học "Hợp tác kinh tế ASEAN và các nền kinh tế mới nổi với Liên bang Nga trong bối cảnh mới: Vấn đề và triển vọng"

9. ĐIỂM SÁCH

Trò chơi, Sự thay đổi và Nỗi sợ hãi: Philippines từ thời Tổng thống Duterte đến thời Tổng thống Marcos.Jr