TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

KINH TẾ THẾ GIỚI - KHU VỰC

TỪ THÚY ANH VÀ CHU THỊ PHƯƠNG MAI

Chi số gộp đánh giá chất lượng môi trường: Đề xuất cách tính và phân tích minh hoa cho các quốc gia đang phát triển châu Á

Tóm tắt: Bài nghiên cứu đề xuất một chi số gộp đánh giá chất lượng môi trường dựa trên bốn yếu tố: Lượng phát thải khí nhà kính, thay đổi nhiệt độ bề mặt trung bình, diện tích rừng khai thác, và tần suất thiên tai. Dựa trên dữ liệu từ 23 quốc gia đang phát triển tại châu Á' , nghiên cứu áp dụng phương pháp Phân tích thành phần chính (PCA) để đo lường mức độ biến đổi khí hậu và đánh giá tác động đến chất lượng môi trường. Kết quả cho thấy ba yếu tố gồm diện tích rừng bị khai thác, biến đổi nhiệt độ bề mặt, và tần suất thiên tai đóng góp đáng kể nhất vào bức tranh biến đổi khí hậu chung, lần lượt chiếm 38,7%, 25,8%, và 25% tác động. Trong khi đó, lượng phát thải khí nhà kinh chi chiếm 10,5% tác động. Chỉ số biến đổi khí hậu của các nước đang phát triển châu Ả dao động mạnh qua các năm, với điểm cao nhất năm 1994 (2,69 điểm) và thấp nhất vào năm 2013 (-1.04 điểm), phản ánh cả các giai đoạn gia tăng công nghiệp hóa cao lẫn ảnh hưởng tích cực tới phát triển bền vững của giảm hoạt động kinh tế trong đại dịch Covid-19. Nghiên cứu nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về các chính sách bảo vệ môi trường như tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, bảo vệ và tái trồng rừng, cùng với hợp tác quốc tế trong giám sát và ứng phó biến đổi khí hậu.

NGUYỄN THANH GIANG

Trung Quốc điều chỉnh cơ chế phân phối thu nhập và chính sách thuế trong thực hiện chủ trương "Thịnh vượng chung"

Tóm tắt: Sau khi tuyên bố hoàn thành mục tiêu xây dựng toàn diện xã hội khá giá vào năm 2021, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khởi xướng lại chủ trương thịnh vượng chung nhằm thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch phát triển giữa các vùng miền. Có sáu nhóm giải pháp thúc đẩy thịnh vượng chung, trong đó nhấn mạnh thực hiện các chính sách điều chỉnh phân phối thu nhập và chính sách thuế nhằm "xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa hiệu quả và công bằng", đảm bảo lợi ích từ tăng trưởng kinh tế đến được với mọi thành viên trong xã hội. Hiện nay, Trung Quốc đã đạt được những tiến bộ trong việc nâng cạo thu nhập, giảm bất bình đẳng, tuy nhiên vẫn phải đối mặt với những hạn chế về nguồn lực con người, áp lực từ hệ thống thuế khi các chính sách tái phân phối chưa đủ sâu rộng và đồng bộ. Kinh nghiệm của Trung Quốc có thể gợi mở cho Việt Nam trên các phương diện như tăng cường an sinh xã hội cho các nhóm yếu thế, áp dụng các biện pháp thuế đối với người giàu và khuyến khích các doanh nghiệp đóng góp nhiều hơn vào công cuộc phát triển kinh tế xã hội.

CHÍNH TRỊ - AN NINH QUỐC TẾ

NGUYỄN THỊ HỒNG NGA VÀ NGUYỄN MẠNH HÙNG

Tác động của các yếu tố chính trị đối với nền kinh tế thế giới năm 2024

Tóm tắt: Nền kinh tế thế giới đã trải qua một năm 2024 với nhiều khó khăn, thách thức trước tác động của chiến tranh, xung đột và bất ổn chính trị lan rộng. Mặc dù tăng trưởng kinh tế đã có những dấu hiệu phục hồi, song các yếu tố địa chính trị như xung đột không ngừng leo thang từ những điểm nóng ở Trung Đông, chiến dịch quân sự tiếp tục kéo dài tại Ukraine, cuộc đối đầu chiến lược giữa Mỹ - Trung Quốc đang gây ra những xáo trộn lớn đối với kinh tế toàn cầu. Bài viết phân tích một số tác động nổi bật của các yếu tố chính trị đối với nền kinh tế thế giới trong năm 2024 như sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, việc gia tăng giá cả các loại hàng hóa chủ chốt và xu hướng phân mảnh của nền kinh tế thế giới.

NGUYỄN LÊ THY THƯƠNG

Khái niệm Cộng đồng chia sẻ tương lai nhân loại và sự xác lập vị thế của Trung Quốc trong cục diện thế giới hiện nay

Tóm tắt: Bài viết tập trung phân tích khái niệm "Cộng đồng chia sẻ tương lai nhân loại" (CSFM) và vai trò của nó trong việc xác lập vị thế toàn cầu của Trung Quốc. CSFM được Trung Quốc xem như công cụ chiến lược nhằm thúc đẩy trật tự thế giới đa cực và thay thế trật tự quốc tế hiện hành do phương Tây lãnh đạo. Sáng kiến này được triển khai thông qua nhiều công cụ khác nhau, đặc biệt là các sáng kiến toàn cầu lớn. Các sáng kiến này không chi hỗ trợ mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc tại các khu vực chiến lược, đặc biệt ở Nam bán cầu, mà còn đóng vai trò làm nền tảng tư tưởng cho hệ thống quản trị toàn cầu mới do Trung Quốc dẫn dắt. Tuy nhiên, thành công của khái niệm này trong việc xác lập vị thế lãnh đạo của Trung Quốc trong cục diện thế giới sẽ phụ thuộc vào khả năng Trung Quốc cân bằng lợi ích quốc gia với các giá trị chung toàn cầu, cũng như vượt qua những thách thức từ bên ngoài và các vấn đề nội tại của chính mình.

VIỆT NAM - CẢI CÁCH VÀ HỘI NHẬP

LÝ ĐẠI HÙNG

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Việt Nam ra thế giới

Tóm tắt: Bài viết phân tích dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Việt Nam chảy ra (FDIO), dựa vào mô hình vector tự hồi quy (VAR) với dữ liệu từ tháng 1/2018 đến tháng 9/2024. Vốn FDIO từ Việt Nam sẽ gia tăng khi chênh lệch tốc độ tăng trưởng kinh tế giữa thế giới với trong nước kéo giãn thêm, hoặc khi đồng nội tệ lên giá so với đồng USD. Nhìn chung, cho đến nay tổng vốn FDI ra nước ngoài của Việt Nam khá thấp, và ít chịu ảnh hưởng bởi biến động từ các yếu tố vĩ mô của kinh tế thế giới. Chênh lệch tăng trưởng giữa thế giới với trong nước đóng vai trò quan trọng nhất chi phối dòng vốn FDI này, xếp sau là sự thay đổi giá trị của đồng nội tệ.

PHẠM VĂN KIỆM

Hoạt động phối hợp trong chuỗi cung ứng của ngành bán lẻ Việt Nam

Tóm tắt: Hoạt động phối hợp đóng vai trò nền tảng trong quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả, đặc biệt là trong lĩnh vực bán lẻ. Trong bối cảnh các doanh nghiệp hiện đại ngày càng tập trung vào những năng lực cốt lõi cụ thể, kỹ năng và sự hợp tác với các đối tác trở nên thiết yếu hơn bao giờ hết. Điều này buộc doanh nghiệp phải phụ thuộc vào các nguồn lực nằm ngoài phạm vi kiểm soát trực tiếp của mình. Bài viết sử dụng cả dữ liệu sơ cấp và thứ cấp để làm nổi bật tầm quan trọng của sự phối hợp giữa các thành viên trong chuỗi cung ứng bán lẻ, với các yếu tố chính như: sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các bên, độ phức tạp của hoạt động, mức độ không chắc chắn về nhu cầu và cung ứng, cùng các cơ chế và phương tiện phối hợp. Ngoài ra, bài viết cũng đề xuất một số hàm ý nhằm cải thiện hiệu quả phối hợp trong chuỗi cung ứng.

NGUYỄN DUY TÙNG

Tác động của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đến phát thải CO2: Bằng chứng thực nghiệm khu vực ASEAN và hàm ý chính sách cho Việt Nam

Tóm tắt: Nghiên cứu phân tích tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đến phát thải CO2 tại các quốc gia ASEAN trong giai đoạn 1995 - 2021, với 270 quan sát. Kết quả chỉ ra rằng FDI làm gia tăng khối lượng và cường độ phát thải khí nhà kính. Đồng thời, các yếu tố như tăng trưởng kinh tế, quy mô dân số, độ mở thương mại và tiêu dùng năng lượng đều thúc đẩy phát thải COz, trong khi GDP bình quân đầu người lại có tác động làm giảm lượng khí thải. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất Việt Nam cần ưu tiên thu hút FDI theo hướng bền vững, khuyến khích các dự án sử dụng công nghệ xanh nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Nội dung nghiên cứu được chia thành năm phần: Phần 1 giới thiệu về FDI và phát thải khí nhà kính; Phần 2 tổng quan nghiên cứu liên quan; Phần 3 trình bày phương pháp và dữ liệu; Phần 4 phân tích kết quả và thảo luận; Phần 5 tổng kết và đề xuất hàm ý chính sách cho Việt Nam.

TÓM TẮT CÁC BÀI VIẾT BẰNG TIẾNG ANH