TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

CHÍNH TRỊ - AN NINH CHÂU ÂU

1. ROMAN BUGROV

Chủ nghĩa khu vực "mới" với tư cách là chiến lược cho Liên minh châu Âu trong bối cảnh khủng hoảng

Tóm tắt: Bài viết phân tích chiến lược phát triển khả thi cho Liên minh châu Âu (EU) với tư cách là một chủ thể dẫn dắt thể chế chính của các quá trình liên kết ở cấp độ khu vực và toàn cầu. Chính sách mở rộng năng động, vốn là đặc trưng của EU trong những thập kỷ gần đây, đang vấp phải sự phản đối cả ở bên ngoài và cả ở chính trong EU. Do đó, cần phải xác định các giới hạn của sự phát triển hội nhập khu vực trong EU, điều đặc biệt cấp thiết trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu hiện nay. Vấn đề này đang được xem xét dưới góc độ làm cân bằng giữa mở rộng và làm sâu sắc các quá trình liên kết. Mở rộng và làm sâu sắc có thể đặt Brussels trước sự lựa chọn những ưu tiên nhất định, nhưng chúng không phải là các quá trình loại trừ lẫn nhau. Sự lựa chọn chính yếu đó là sự lựa chọn một chiến lược mà chiến lược đó tuân theo ý chí chính trị và lợi ích của những người ra quyết định.

2. BÙI GIA KỲ

Nước Đức và chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương: Mục tiêu và thách thức

Tóm tắt: Thế giới đang hướng về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tiếp nối Mỹ và một số quốc gia khác, nước Đức đã "xoay trục" với nhiều mục tiêu và động thái riêng nhằm củng cố bảo vệ lợi ích và an ninh quốc gia của mình. Bài viết phân tích những mục tiêu, sự định hình chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương dưới thời Thủ tướng Olaf Scholz trong bối cảnh Nga triển khai chiến dịch tại Ukraine.

KINH TẾ - PHÁP LUẬT CHÂU ÂU

3. NGUYỄN VĂN LỊCH & ĐỖ LÊ HUYỀN NGỌC & CAO THỊ LAN ANH

Kinh tế EU 2022 và triển vọng năm 2023

Tóm tắt: Năm 2022 là một năm có nhiều biến động đối với kinh tế toàn cầu. Sau khi đại dịch COVID-19 dần được kiểm soát ở các khu vực trên thế giới, xung đột giữa Nga và Ukraine bắt đầu vào ngày 24/2/2022 gây ảnh hưởng tới kinh tế thế giới. Liên minh châu Âu (EU) là một trong những khu vực chịu tác động nghiêm trọng nhất do ảnh hưởng của vị trí địa lý và phụ thuộc rất nhiều vào nguồn khí đốt từ Nga. Các lệnh trừng phạt do phương Tây áp đặt lên Nga gây ra tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng, khủng hoảng năng lượng và lạm phát tăng cao ở nhiều quốc gia, trong đó có EU. Các tổ chức kinh tế thế giới đã có những đợt điều chỉnh giảm và dự báo EU có thể suy thoái kinh tế vào cuối năm 2022, đầu năm 2023.

4. NGUYỄN VIỆT LONG

Chuyển mình hướng tới kinh tế số: Kinh nghiệm một địa phương tại Pháp từ thập niên 1990

Tóm tắt: Khái niệm kinh tế số được hình thành từ thập niên 1990 đã mở ra một kỷ nguyên phát triển vượt bậc cho những địa phương dám tiên phong đón đầu, nhưng không chỉ hãng hái ứng dụng công nghệ số mà phải có một tầm nhìn kinh tế xã hội đúng đắn cùng một mô hình tăng trưởng phù hợp. Issy-les-Moulineaux tại Pháp được xem là một điển cứu thời kì này, dù vừa gặp khủng hoảng kinh tế nhưng với cách tiếp cận đột phá, vừa cho tăng trưởng kinh tế vừa vì phát triển xã hội, đã thu hút được nguồn lực lớn và vươn lên trở thành trung tâm công nghệ thông tin và truyền thông của vùng Paris, đi đầu phát triển kinh tế số. Bài viết sẽ phân tích một số điểm cốt lõi tạo nên kỳ tích của thành phố này, cũng là những kinh nghiệm thực tiễn mà các địa phương ngày nay đang mong muốn xây dựng kinh tế số - tiến hành chuyển đổi số có thể tham khảo.

5. HỒ THANH HƯƠNG

Hợp tác công tư ở Ba Lan giai đoạn 2009-2021

Tóm tắt: Trong bối cảnh chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, với nhu cầu phát triển hạ tầng cao và nguồn lực hạn chế, Ba Lan giống nhiều quốc gia khác sử dụng hình thức đầu tư công theo phương thức hợp tác công tư như một cách thức để vừa phát triển được hạ tầng cơ sở, dịch vụ công vốn thuộc trách nhiệm của nhà nước, đồng thời tận dụng được nguồn lực và kinh nghiệm của khu vực tư nhân. Bài viết nhằm cung cấp bức tranh tổng hợp về PPP ở Ba Lan, đồng thời nhận định một số yếu tố tác động đến sự phát triển PPP và triển vọng phát triển của PPP ở Ba Lan.

LỊCH SỬ - VĂN HÓA - XÃ HỘI CHÂU ÂU

6. HỒ THỊ THU HUYỀN

Bất bình đẳng trong tiếp cận các dịch vụ y tế ở Pháp

Tóm tắt: So với các quốc gia khác, hệ thống y tế của Pháp có chất lượng khá cao. Tất cả người dân đều được bảo hiểm y tế hoàn trả chi phí khám chữa bệnh, ngay cả những người nước ngoài cư trú bất hợp pháp cũng nhận được trợ cấp chăm sóc y tế. Tuy nhiên, trên thực tế là tình trạng bất bình đẳng trong tiếp cận các dịch vụ y tế vẫn tồn tại do mật độ dân số thấp ở các vùng nông thôn, kết hợp với sự xa xỉ của cả dịch vụ chăm sóc ban đầu. Ngoài ra còn là do tình trạng phân biệt đối xử hoặc thiếu nguồn tài chính khi tiếp cận các dịch vụ y tế.

7. PHÙNG CHÍ KIÊN & TRẦN THỊ TÂN

Nguy cơ chia rẽ trong các định chế hội nhập khu vực hiện nay: Nghiên cứu trường hợp EU và liên hệ với ASEAN

Tóm tắt: Trong thời gian gần đây, nội bộ EU vốn đã nhiều rạn nứt sau sự kiện Brexit lại càng trở nên phức tạp hơn sau những bất đồng giữa các nước thành viên về giải pháp đối phó với các vấn đề liên quan đến cuộc xung đột Nga-Ukraine như các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga, tình trạng thiếu khí đốt, giá nhiên liệu leo thang, nạn lạm phát cao kỷ lục tại châu Âu,... Bài viết tập trung làm rõ thực trạng quan hệ quốc tế trong khuôn khô EV, từ đó nhận diện một số nguyên nhân dẫn tới những khó khăn và nguy cơ chia rẽ trong định chế vốn được coi là hình mẫu của cả thế giới về hội nhập khu vực này. Trên cơ sở đó, nhóm tác giả rút ra một số liên hệ với trường hợp ASEAN, tập trung vào những gợi mở chính sách hướng tới bảo đảm và gia tăng sự gắn kết trong định chế lớn nhất khu vực Đông Nam Á này trước những biến đổi khó đoán định của quan hệ chính trị quốc tế giai đoạn hiện nay.

QUAN HỆ VIỆT NAM - CHÂU ÂU

8. NGUYỄN VĂN TRƯỜNG & ĐẶNG ÁNH TUYẾT & NGUYỄN LÊ THẠCH

Một số điểm tương đồng và khác biệt trong quan niệm về con người giữa triết học Phật giáo và triết học hiện sinh của Martin Heidegger

Tóm tắt: Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, giao thoa văn hóa Đông - Tây là quá trình tất yếu với những quan niệm, các yếu tố độc đáo, đan xen hòa quyện vào nhau. Quan niệm triết học về con người cũng không phải là hiện tượng ngoại lệ. Trong bài viết này, tác giả đã phân tích quan niệm về con người trong triết học Phật giáo và quan niệm về con người trong triết học hiện sinh của Martin Heidegger, từ đó chỉ rõ những điểm tương đồng và khác biệt của hai quan niệm trong triết học phương Đông và phương Tây này.

9. NGUYỄN MẬU HÙNG

Mô hình nghiên cứu và giảng dạy tiếng Việt, Việt Nam học và khu vực học tại Đại học Hamburg của Cộng hòa liên bang Đức

Tóm tắt: Mô hình nghiên cứu và giảng dạy tiếng Việt và Việt Nam học với tư cách là một chuyên ngành đất nước học và một bộ phận cấu thành của khu vực học tại Đại học Hamburg không chỉ độc nhất vô nhị, mà còn được tiến hành một cách lâu dài và thuộc nhóm sớm nhất ở Đức. Mô hình đào tạo này vừa diễn ra trong mối liên hệ với các chuyên ngành khu vực học mang tính châu lục như châu Á học và châu Phi học trong Viện nghiên cứu Á- Phi, vừa được thực hiện trong môi trường khu vực học mang tính tiểu vùng của bộ môn Đông Nam Á học. Việc nghiên cứu và giảng dạy tiếng Việt và Việt Nam học tại Đại học Hamburg không chỉ diễn ra từ trình độ cử nhân cho đến tiến sĩ, mà còn đóng góp không nhỏ cho việc phổ biến ngôn ngữ, văn hóa và lịch sử Việt Nam ra nước ngoài. Mô hình đào tạo của Đại học Hamburg chính vì thế trở thành một mẫu hình đáng được học hỏi cho nhiều trường đại học cả ở Việt Nam lẫn nước Đức.