TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

CHÍNH TRỊ - AN NINH CHÂU ÂU

1. JACQIES SAPIR

Cuộc khủng hoảng thế giới lớn tiếp theo sẽ như thế nào?

Tóm tắt: Cuộc khủng hoảng kinh tế tiếp theo sẽ diễn ra như thế nào? Câu hỏi này đã xuất hiện sau đại địch Covid-19, vốn gây ra suy thoái nghiêm trọng ở nhiều quốc gia. Nó có thêm khía cạnh mới khi các làn sóng lạm phát và các hệ quả của cuộc xung đột ở Ukraine bắt đầu biểu hiện trong thương mại quốc tế. Tác giả nêu và phân tích những yếu tố có khả năng gây ra một cuộc khủng hoảng toàn cầu mới, đó là: nợ, lạm phát và mất khả năng thanh toán, nguy cơ suy thoái do thiếu nguyên liệu, những thay đổi trên thế giới.

2. TRẦN THỊ KHÁNH HÀ & NGÔ ANH ĐÀO

Tiêu chuẩn hóa và chủ quyền số Liên minh châu Âu trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ

Tóm tắt: Trong những thập kỷ gần đây, Liên minh Châu Âu đã trở nên dựa nhiều vào Mỹ và Trung Quốc về công nghệ. Do vậy, trong bối cảnh cuộc cạnh tranh công nghệ giữa hai nước diễn ra quyết liệt, Liên minh không thể đứng ngoài hay tránh khỏi những tác động tiêu cực của cuộc cạnh tranh công nghệ giữa hai nước này. Trong cuộc đua quyết liệt này, cả hai đối thủ đều có những thành tựu vượt trội và bỏ xa các nước khác trên thế giới về mặt công nghệ. Cuộc cạnh tranh này đã có những tác động tới tình hình kinh tế, an ninh - chính trị thế giới nói chung và EU nói riêng. Bài viết phân tích quyết sách của EU về tiêu chuẩn hóa và chủ quyền công nghệ để đáp ứng với thực tế mới mà cuộc cạnh tranh này đặt ra.

KINH TẾ - PHÁP LUẬT CHÂU ÂU

3. NGUYỄN THỊ MỸ HẠNH & NGUYỄN THỊ BÍCH NGỌC

Quan hệ kinh tế giữa Đức và Trung Quốc dưới thời thủ tướng Angela Merkel (2005-2021)

Tóm tắt: Quan hệ kinh tế giữa Đức và Trung Quốc dưới thời thủ tướng Angela Merkel (2005-2021) đã trải qua nhiều cung bậc. Ở một góc độ nào đó, quan hệ kinh tế Đức - Trung Quốc không đơn thuần chỉ là quan hệ kinh tế mà bị chi phối nhiều bởi những nguyên nhân chính trị. Lợi ích quốc gia đã chi phối mối quan hệ giữa hai quốc gia. Việc Trung Quốc ngày càng bộc lộ rõ tham vọng bá quyền đã khiến Đức phải xem xét lại các phương thức trong quan hệ kinh tế giữa hai nước nằm đảm bảo lợi ích quốc gia của Đức. Bài viết chỉ ra những hoạt động cụ thể trong quan hệ kinh tế Đức - Trung dưới thời Thủ tướng Merkel, đồng thời đưa ra một số nhận định về lợi ích và mặt trái của mối quan hệ này.

4. LÊ THỊ MINH

Bảo vệ bản quyền đối với tác phẩm do công nghệ trí tuệ nhân tạo tạo ra theo pháp luật Liên minh Châu Âu

Tóm tắt: Pháp luật của Liên minh Châu Âu ngày càng tập trung mở rộng phạm vi tác phẩm được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm các tác phẩm văn học, âm nhạc, phim, bản ghi âm... Sự đột phá của trí tuệ nhân tạo (AI) đã góp phần rất lớn vào sự ra đời của các tác phẩm nghệ thuật với rất ít hoặc hầu như không có sự can thiệp của con người. Bài viết xem xét tình hình pháp luật bản quyền EU hiện hành đối với các tác phẩm do AI tạo ra. Bài viết kết luận pháp luật EU điều chỉnh vấn đề bản quyền đối với các tác phẩm này dựa trên mức độ đóng góp của con người vào quá trình tạo ra tác phẩm.

LỊCH SỬ - VĂN HÓA - XÃ HỘI CHÂU ÂU

5. TRẦN NGỌC DŨNG

Cuộc đấu tranh nữ quyền ở Anh và Pháp thời cận đại

Tóm tắt: Bài viết khái quát, nhìn nhận lại quá trình đấu tranh nữ quyền ở Anh và Pháp thời cận đại để thấy rằng cuộc đấu tranh đó không hề đơn giản, và luôn lâu dài, khó khăn. Mặc dù hai nước giành được nhiều thành tựu quan trọng, có ý nghĩa đối với nền văn minh nhân loại; nhưng phụ nữ không có được quyền bình đẳng với nam giới ngày từ thời điểm tiến hành cách mạng tư sản thế kỷ XVII, XVIII. Sau mấy thế kỷ đấu tranh phụ nữ ở Anh mới giành được quyền bầu cử, bình đẳng so với nam giới; trong khi phụ nữ Pháp mất nhiều thời gian hơn để giành được quyền bình đăng đó.

6. NGUYỄN THỊ HOÀI LÊ & NGUYỄN THANH HUYỀN

Chất lượng cuộc sống của Châu Âu qua 4 cuộc khảo sát, đánh giá và một số khuyến nghị cho Việt Nam

Tóm tắt: Chất lượng cuộc sống là một khái niệm ngày càng được mở rộng và được quan tâm ở nhiều cấp độ cả cá nhân và cộng đồng. Bài viết đã tổng kết các đánh giá về chất lượng cuộc sống qua 4 cuộc khảo sát ở các năm 2003, 2007, 2011 và 2016 trên diện rộng toàn châu Âu. Trong thời gian trên, khối châu Âu mở rộng và biến cố lớn nhất họ gặp phải là cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008, bài viết tập trung phân tích sự thay đổi về mức độ đánh giá của người dân về chất lượng cuộc sống trên các mảng chính là: Hài lòng và hạnh phúc trong cuộc sống, Sức khỏe, Hài lòng với mức sống, Cân bằng công việc và cuộc sống, Dịch vụ công và Niềm tin. Trên cơ sở đó, một số khuyến nghị chính sách được đưa ra để tăng chất lượng sống, trong đó chủ yếu tập trung và các khuyến nghị thu hẹp khoảng cách giữa các nhóm dân cư, tăng cường tiếp cận các dịch vụ công cho người dân và tăng cường xây dựng niềm tin trong cộng đồng.

QUAN HỆ VIỆT NAM - CHÂU ÂU

7. NGUYÊN BÌNH DƯƠNG

Các yếu tố ảnh hưởng tới xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU

Tóm tắt: Việt Nam là một quốc gia có nền nông nghiệp lâu đời, với tiềm năng khá lớn trong sản xuất đặc biệt là cà phê. Bên cạnh đó, Liên minh Châu Âu (EU) là một trong những thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam. Mặc dù có nhiều cơ hội để thúc đẩy lợi thế so sánh và mở rộng thị trường tại EU, ngành xuất khẩu cà phê cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức trước cạnh tranh quốc tế. Bài viết này phân tích những yếu tố ảnh hưởng tới xuất khẩu cà phê của Việt Nam thông qua mô hình trọng lực. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra là khoảng cách về kinh tế có tác động cùng chiều và khoảng cách địa lý, giá, có tác động ngược chiều tới xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU. Bên cạnh đó, các yếu tố như thu nhập, độ mở của nền kinh tế có tác động tích cực tới xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang EU.

8. TRƯƠNG THỊ THUÝ BÌNH

Quy định về quy tắc xuất xứ trong EVFTA và một số khuyến nghị cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam

Tóm tắt: Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) được đánh giá là Hiệp định thương mại tự do (FTA) có tỷ lệ tận dụng ưu đãi cao và hiệu quả so với các FTA khác mà Việt Nam đã tham gia. Sau hơn hai năm thực thi EVFTA, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đã thể hiện sự tiếp cận tích cực hơn và những lợi ích FTA này đem lại cũng rõ rệt hơn, trong đó phải kể đến việc tận dụng chứng nhận xuất xứ để gia tăng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang EU. Tuy nhiên, để tận dụng tốt hơn nữa những quy định có lợi về quy tắc xuất xứ trong EVFTA, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần phải lưu tâm một số vấn đề. Bài viết, sau khi đề cập đến những quy định của EVFTA về quy tắc xuất xứ, sẽ đưa ra một số khuyến nghị cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam về vấn đề này.