TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

1. PHẠM TIẾN, PHẠM THỊ KIM HUẾ

Cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ, Nga và Trung Quốc tại châu Phi hiện nay

Tóm tắt: Châu Phi – một châu lục giàu có về tài nguyên thiên nhiên với dân số hơn 1,2 tỷ người gồm 55 quốc gia. “Thế kỷ XXI là thế kỷ của châu Phi” do vậy châu Phi đang trở thành địa bàn cạnh tranh địa chính trị quyết liệt của các nước lớn trên thế giới, trong đó có Mỹ, Nga và Trung Quốc. Tăng cường phát triển quan hệ với châu Phi, một mặt, Mỹ, Nga và Trung Quốc không chỉ “khát” nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào và thị trường tiêu dùng tiềm năng của châu Phi mà còn thể hiện trách nhiệm quốc tế để giải quyết các vấn đề như: ngăn chặn dịch bệnh và xung đột, chống khủng bố, bảo đảm an ninh và gìn giữ hòa bình cho châu Phi. Mặt khác, để lôi kéo là phiếu ủng hộ, kìm chế đối thủ, nâng vị thế và ảnh hưởng địa chính trị của mình tại châu Phi và trên thế giới. Vậy thực trạng quan hệ của Mỹ, Nga và Trung Quốc với châu Phi như thế nào? Cạnh tranh địa chính trị của các cường quốc này tại châu Phi ra sao? Bài viết sau đây sẽ tập trung phân tích, đánh giá để làm sáng tỏ các câu hỏi đó.

2. TRẦN KIM BÁ, ĐỖ ĐỨC HIỆP, PHẠM PHÚ ĐẠT

Xu hướng ODA trên thế giới hiện nay

Tóm tắt: Hỗ trợ phát triển chính thức (Oficial Development Assistance - ODA) là các khoản viện trợ không hoàn lại hoặc cho vay với những điều kiện ưu đãi của các cơ quan tài chính thuộc các quốc gia, các tổ chức chính phủ hoặc phi chính phủ nhằm hỗ trợ cho sự phát triển và giải quyết các vấn đề khó khăn của các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia đang và chậm phát triển. Vốn ODA xuất hiện ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội, từ hỗ trợ phát triển kết cấu hạ tầng, tăng trưởng và phát triển kinh tế, hỗ trợ xóa đói giảm nghèo đến hỗ trợ các vấn đề liên quan văn hóa và xã hội. Đặc biệt, sau đại dịch Covid-19, xu hướng ODA toàn cầu đã có những thay đổi quan trọng, trong đó các nguồn vốn ODA tài trợ cho các hoạt động liên quan đến phòng ngừa và đối phó với đại dịch Covid-19 tăng nhanh đáng kể, và được dự báo có thể tiếp tục tăng nếu đại dịch Covid-19 chưa được kiểm soát triệt để trên phạm vi toàn cầu. Nguồn vốn ODA đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, có những xu thế vận động riêng, tuy nhiên nhìn chung lại, xu hướng vận động hiện nay hàm chứa cả yếu tố thuận lợi lẫn khó khăn cho một số nước đang phát triển như nước ta tìm kiếm nguồn hỗ trợ phát triển chính thức.

3. VŨ THỊ THANH

Ảnh hưởng của tiếng Anh đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu Phi

Tóm tắt: Tiếng Anh du nhập vào châu Phi từ thời kỳ thuộc địa và trở thành chủ đề quan trọng trong các xã hội châu Phi hiện đại. Ngày nay, có rất nhiều quốc gia châu Phi như Botswana, the Gambia, Kenya, Malawi, Namibia, Nigeria, sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức. Rwanda, từ lâu là quốc gia nói tiếng Pháp hiện nay đã chuyển sang sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức. Brundi và Gabon đang chuyển đổi từ sử dụng tiếng Pháp sang sử dụng tiếng Anh. Nam Sudan cũng là quốc gia đang chấp nhận việc sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức quốc gia. Việc sử dụng tiếng Anh như một ngôn ngữ chính thức trong các trường học, trường đại học và các văn phòng chính phủ trên khắp lục địa châu Phi đặt ra câu hỏi rằng tại sao các nước châu Phi lại có nhu cầu sử dụng tiếng Anh hơn tiếng Pháp và ngôn ngữ bản địa của họ?. Có rất nhiều yếu tố lý giải cho điều này nhưng ngoài việc tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế thì yếu tố kinh tế có lẽ là động lực lớn nhất và rõ ràng nhất. Bên cạnh đó, nhu cầu thống nhất dân tộc của các quốc gia châu Phi cũng khiến tiếng Anh ngày càng được sử dụng nhiều ở khu vực. Tuy nhiên, bên cạnh những ảnh hưởng tích cực thì ngôn ngữ Anh cũng để lại những ảnh hưởng tiêu cực đối với các nước châu Phi.

4. HỒ DIỆU HUYỀN

Phát triển kinh tế xanh: Sự khác biệt ở các quốc gia phát triển, đang phát triển và chậm phát triển

Tóm tắt: Khái niệm “kinh tế xanh” xuất hiện từ sau cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2008, nhấn mạnh vào vai trò của đầu tư công và tư nhân trong thúc đẩy các hoạt động sản xuất bền vững hơn thay vì thực hiện hạch toán toàn bộ chi phí. Với bài viết này, tác giả tập trung vào việc đánh giá, phân tích bài học kinh nghiệm của các quốc gia tiêu biểu về phát triển kinh tế xanh, sự khác biệt trong quá trình triển khai kinh tế xanh tại một số quốc gia phát triển, đang phát triển, chậm phát triển tiêu biểu như: Thụy Điển, Saudi Arabia và Tanzania. Từ đó tác giả đưa ra một số hàm ý cho Việt Nam trong triển khai kinh tế xanh phù hợp với tình hình thực tiễn của quốc gia.

5. NGUYỄN DANH CƯỜNG

Đặc trưng du lịch Halal và một số gợi ý chính sách cho phát triển du lịch Việt Nam

Tóm tắt: Trong những năm gần đây, du lịch Halal là loại hình du lịch có mức độ phát triển vào loại nhanh trên thế giới. Tuy nhiên, nghiên cứu phát triển du lịch Halal ở Việt Nam chưa được quan tâm đầy đủ. Một số nghiên cứu chỉ ra sản phẩm Halal nói riêng và phục vụ người theo Đạo Hồi nói chung của nước ta còn hạn chế. Nhận thức, hiểu biết của người dân và những người làm trong ngành du lịch về Đạo Hồi và sản phẩm Halal chưa đầy đủ, dịch vụ chưa phong phủ. Trong khi đó, du lịch Halal có rất nhiều cách hiểu khá đa dạng, tùy theo bối cảnh và cách tiếp cận, khái niệm du lịch Halal lại được kiến giải theo những nghĩa khác nhau. Bài viết này sẽ góp phần làm rõ một số đặc trưng cơ bản của loại hình du lịch Halal, từ đó có một số gợi ý trong chính sách phát triển du lịch ở Việt Nam hiện nay.

6. NGUYỄN TRỌNG TUẤN ANH

Chuyển đổi số: Bài học kinh nghiệm từ chiến lược của UAE

Tóm tắt: Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) từ nhiều năm trước đã có tư duy về ưu tiên chuyển đổi số trước khi đại dịch Covid-19 lây lan. Vì thế hiện UAE đang là một trong những nước hàng đầu về chuyển đổi số với nhiều sáng kiến như quản trị điện tử trong khu vực chính phủ, tiền tệ kỹ thuật sổ và blockchain, v.v. Với sự hỗ trợ của nhiều tổ chức và cơ quan chính phủ, UAE đang đạt được những bước tiến lớn trong hành trình chuyển đổi số của mình và đang đẩy nhanh tốc độ số hóa trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Theo xếp hạng năng lực cạnh tranh kỹ thuật số thế giới năm 2019 của IMD, UAE đang đứng đầu trong khu vực và đứng thứ 12 trên toàn cầu về Năng lực cạnh tranh kỹ thuật số. Nghiên cứu làm sáng tỏ các chiến lược do các doanh nghiệp tiền kỹ thuật số có trụ sở tại UAE thực hiện trong quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của họ. Bài viết được tác giả sử dụng cách tiếp cận đa ngành và liên ngành, thực tiễn và cập nhật, cách tiếp cận quốc tế học, kinh tế học, từ các số liệu đã được công bố nhằm phân tích, đánh giá một số chiến lược quốc gia về chuyển đổi số ở UAE, từ đó đưa ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.