TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

KINH TẾ THẾ GIỚI - KHU VỰC

1. NGUYỄN ĐÌNH NGÂN

Già hóa dân số trong quá trình số hóa ở Hàn Quốc: Thực trạng và chính sách ứng phó

Tóm tắt: Hàn Quốc là trường hợp điển hình về quá trình số hóa và già hóa dân số nhanh trên thể giới. Hàn Quốc đẩy mạnh chuyển đối số vào đầu những năm 2000 cùng là thời điểm tốc độ già hóa tăng nhanh và hiện đang trên đà trở thành xã hội siêu già . Trên cơ sở thúc đẩy và phát huy cơ sở hạ tầng số cũng như các nền tảng số đa dạng, Hàn Quốc cố gắng giải quyết một số thách thức đặt ra từ vấn đề già hóa như nâng cao năng suất lao động, phúc lợi xã hội cho người già... Bài viết sẽ phân tích thực trạng hai quá trình này ở Hàn Quốc, đánh giá tác động của chuyển đổi số đối với người già trước khi trình bày các chính sách thích nghi và ứng phó đối của chính phủ với vấn đề già hóa trong xã hội số như những kinh nghiệm giá trị có thế áp dụng cho các quốc gia khác đang trải qua xu hướng tương tự về dân số và công nghệ.

2. TRẦN THỊ QUỲNH TRANG

Chuyển đổi số tác động đến quá trình già hóa dân số và các biện pháp ứng phó của Trung Quốc

Tóm tắt: Bài viết phân tích về thực trạng già hoá và tác động quy trình chuyển đổi số đến dân số già ở Trung Quốc và các chính sách ứng phó của Trung Quốc đối với vấn đề già hóa trong thực tiễn. Mặc đù chuyển đổi số mang lại những tích cực nhất định đối với người cao tuổi, tuy nhiên khoảng cách số chính là một trong những mối lo ngại lớn nhất đối với tương lai của Trung Quốc bởi Trung Quốc không chỉ là quốc gia có dân số đông nhất thế giới mà còn là quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất.

3. NGUYỄN THỊ HẠ

Thực tiễn triển khai đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc và một số hàm ý cho Việt Nam

Tóm tắt: Trung Quốc là nước đi trước trong cuộc đua toàn cầu về việc phát hành một đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (Central Bank Digital Currency- CBDC). Hiện tại, đồng CBDC của quốc gia này, gọi là đồng nhân dân tệ kỹ thuật số), đã được triển khai thí điểm tại nhiều thành phố lớn của Trung Quốc, và đang tăng tốc nhanh chóng về cả phạm vi, lĩnh vực, quy mô cũng như các kịch bản ứng dụng.

4. NGUYỄN THỊ HIỀN

Phát triển kinh tế ban đêm của Thái Lan và một số hàm ý chính sách cho Việt Nam

Tóm tắt: Những năm gần đây, vai trò của kinh tế ban đêm trong tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm ngày càng được chú trọng, và được xem như một bộ phận của nền kinh tế, đóng góp vào tăng trưởng nói chung và tăng trưởng ngành du lịch nói riêng. Thái Lan là một quốc gia trong khu vực Đông Nam Á có nền kinh tế ban đêm khá phát triển gắn với phát triển mạnh mẽ ngành du lịch. Chính sách phát triển hoạt động kinh tế ban đêm ở quốc gia này đã ngày càng được nghiên cứu và hoàn thiện. Đây là những bài học kinh nghiệm cần thiết có thế nghiên cứu, tham khảo trong quá trình hiện thực hóa việc phát triển kinh tế ban đêm phù hợp với bối cảnh Việt Nam hiện nay.

5. CHU ĐỨC TRÍ

Chính sách tài chính hỗ trợ khởi nghiệp ở Đức

Tóm tắt: Cộng hòa Liên bang Đức là một trong những quốc gia đi đầu về tinh thần khởi nghiệp kinh doanh nhờ chính sách tài chính linh hoạt của Chính phủ với mục tiêu trở thành trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của châu Âu và giải quyết vấn đề thiểu lao động. Ba định hướng chính trong chính sách tài chính hỗ trợ khởi nghiệp là: i) Tăng cường tự chủ tài chính bằng việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia vào thị trường vốn; ii) Chính phủ trực tiếp tham gia và khuyến khích tư nhân tham gia các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp và quỹ đầu tư mạo hiểm; ii) Kết nối với thị trường vốn khởi nghiệp quốc tế. Một số kết quả tích cực đã đạt được song vẫn còn những thách thức lớn. Bài viết có thể đem đến một số gợi ý hữu ích đối với người đọc.
 

CHÍNH TRỊ - AN NINH QUỐC TẾ

6. ĐẶNG HOÀNG HÀ

Chính sách về Bắc Cực của Mỹ và những khó khăn, hạn chế khi triển khai

Tóm tắt: Biến đổi khí hậu kéo theo điều kiện môi trường thay đổi và tiến bộ khoa học công nghệ đã mở ra những cơ hội để con người khám phá, khai thác nhiều hơn tiềm năng to lớn về tài nguyên, địa lý, và các lợi ích kinh tế - an ninh khác tại Bắc Cực trong những năm gần đây. Bài viết nêu một số vấn đề trọng tâm hiện nay tại Bắc Cực, mục tiêu và triển khai chính sách của Mỹ đối với khu vực này, trước hết là hướng tới mục tiêu an ninh và các lợi ích kinh tế cốt lõi, bao gồm cả vấn đề bảo vệ môi trường Bắc Cực. Bài viết cũng đề cập tới những kết quả đạt được, cũng như những khó khăn, hạn chế mà Mỹ đối mặt trong triển khai chính sách của mình đối với Bắc Cực.

VIỆT NAM - CẢI CÁCH HỘI NHẬP

7. LẠI LÂM ANH – ĐẶNG HOÀNG HÀ

Tư tưởng Hồ Chí Minh về quan hệ kinh tế quốc tế của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Tóm tắt: Chủ tịch Hồ Chí Minh là một vị lãnh tụ vĩ đại của Đảng và của Dân tộc Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một anh hùng dân tộc mà còn được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận và tôn vinh là "Anh hùng giải phóng dân tộc và nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam" (Đặng Duy Báu, 2022). Khi còn trẻ, Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã bôn ba qua hơn 30 nước trong đó có Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Liên Xô, Trung Quốc... Qua kinh nghiệm từng sống và làm việc ở nhiều nước trên thế giới, tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin và truyền thống dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hình thành tư tưởng về quan hệ kinh tế quốc tế một cách đúng đắn và sâu rộng. Bài viết phân tích (i) Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về quan hệ kinh tế quốc tế; (ii) Quan hệ kinh tế quốc tế của Việt Nam trong bối cảnh mới mà trọng tâm vào: Bối cảnh, thành tựu và những vấn đề đặt ra cho Việt Nam.

8. LÊ THỊ MÙI – NGUYỄN XUÂN TRUNG

Di cư lao động làm thuê và vấn đề an ninh trật tự vùng biên giới Việt Nam - Trung Quốc

Tóm tắt: Việt Nam có bảy tỉnh tiếp giáp với hai tỉnh của Trung Quốc là Quảng Tây và Vân Nam. Khu vực biên giới Việt Nam - Trung Quốc trên lãnh thổ nước ta là nơi tụ cư của gần 30 dân tộc thiểu số, có vị trí quan trọng về quốc phòng an ninh. Kết quả nghiên cứu cho thấy, di cư lao động xuyên biên giới thể hiện rõ những vấn đề bất ổn về an ninh trật tự xã hội ở vùng biên, đồng thời nó cũng phản ánh những yếu tố tiêu cực mà hiện nay đang diễn ra ở khu vực này. Do đó, sự cần thiết phải nghiên cứu, giải quyết các vấn đề liên quan đến di cư lao động làm thuê và an ninh trật tự xã hội vùng biên, để giảm thiểu hoạt động di cư lao động xuyên biên giới trái phép, nhằm phát triển kinh tế, ổn định xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng đối với vùng biên.