TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƯ VIỆN QUỐC TẾ

KINH TẾ THẾ GIỚI- KHU VỰC

1. NGUYỄN ANH TUẤN – NGUYỄN VINH THÀNH – TRỊNH NGỌC HOÀI ANH

Công nghiệp hóa trong kỷ nguyên số và Cách mạng công nghiệp 4.0: Kinh nghiệm của Hàn Quốc, Đài Loan và bài học cho Việt Nam.

Tóm tắt: Yêu cầu gắn công nghiệp hóa với hiện đại hóa bắt đầu được Đảng ta đề cập tại Đại hội VII và tới Hội nghị Trung ương 7 của khóa đó (năm 1994) Chiến lược Công nghiệp hóa, hiện đại hóa được xác định là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Trong những giai đoạn tiếp theo, đường lối CNH, HĐH tiếp tục được Đảng ta bổ sung, hoàn thiện, phát triển phù hợp tình hình, đặc điểm kinh tế - xã hội của đất nước và bối cảnh thế giới. Ngày nay, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CN 4.0) đã và đang diễn ra mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đòi hỏi nhận thức về quá trình CNH, HĐH cần được tiếp tục bổ sung, hoàn thiện và phát triển. Bài viết đi sâu phân tích nhằm làm rõ hơn các nhân tố từ cách mạng 4.0 tạo ra đã thúc đẩy, điều chỉnh chiến lược công nghiệp hóa của Hàn Quốc, Đài Loan. Kết quả cho thấy trong khi Hàn Quốc chú trọng tới vai trò của đối mới sáng tạo và vị trí tiên phong của khu vực kinh doanh nhỏ và vừa thì chiến lược của Đài Loan lại hướng tới ứng dụng công nghệ thông minh để cải tiến và nâng cao hiệu suất trong tất cả các khâu từ sản xuất, thương mại tới tiêu dùng. Đây có thể là những gợi ý đối với việc hoạch định chính sách đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa tại Việt Nam.

2. HOÀNG THỊ HỒNG MINH 

Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia của Nhật Bản.

Tóm tắt: Trong bối cảnh công nghệ và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, Nhật Bản hiện đã tiến sâu vào giai đoạn “hậu bắt kịp” với các nước phát triển phương Tây, trở thành một trong những nền kinh tế lớn trên thế giới, đồng thời vươn lên hàng đầu về đổi mới sáng tạo ở quy mô toàn cầu nhờ xây dựng một hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia phù hợp, hiệu quả có ý nghĩa quan trọng then chốt trong quá trình tái cấu trúc nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng thành công. Hệ thống này là một hệ sinh thái đối mới sáng tạo trên cơ sở tích hợp toàn diện tất cả các chủ thể trong nền kinh tế để cùng tham gia vào quá trình đổi mới quốc gia bao gồm cả việc đánh giá hiệu quả hoạt động dưới ảnh hưởng của các chính sách hỗ trợ mà chính phủ ban hành. Kết quả nghiên cứu cho thấy chính phủ phải là trung tâm của quá trình đổi mới sáng tạo của quốc gia, thể hiện vai trò nòng cốt vừa mang tính định hướng vừa mang tính hỗ trợ một cách có chọn lọc. Quá trình hoạch định chính sách mang tính chủ động lồng ghép yếu tố đổi mới, tính đến vai trò và hoạt động của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia trong mọi lĩnh vực.

3. NGUYỄN HỒNG THU

Kinh nghiệm phát triển kinh tế ban đêm của Trung Quốc.

Tóm tắt: Trung Quốc đang nổi lên là một trong những quốc gia mới trong việc “thắp sáng” kinh tế ban đêm. Hiện kinh tê ban đêm của Trung Quốc phát triển khá sôi động và có quy mô phát triển ngày càng lớn. Chính phủ Trung Quốc đã ban hành nhiều chính sách và biện pháp để phát triển kinh tế ban đêm. Bài viết này sẽ tập trung vào phân tích các chính sách phát triển kinh tế ban đêm của Trung Quốc, trong đó tập trung chủ yếu vào các vấn đề: Hỗ trợ tài chính; Cải thiện cơ sở hạ tầng và các dịch vụ hỗ trợ liên quan; Đa dạng hóa và nâng cấp các hình thức kinh doanh ban đệm; Tăng cường quản lý và tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế ban đêm. Đồng thời đánh giá các kết quả đạt được và chỉ ra những vấn đề tồn tại, khó khăn trong phát triển kinh tế ban đêm của Trung Quốc, qua đó rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.

4. TRƯƠNG QUANG HOÀN

Xu thế liên kết kinh tế của ASEAN trong bối cảnh mới và hàm ý chính sách cho Việt Nam.

Tóm tắt: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được đánh giá là một trong những mô hình liên kết khu vực thành công nhất giữa các quốc gia đang phát triển. Bài viết nhận diện bối cảnh mới của thế giới, khu vực tác động đến liên kết kinh tế của ASEAN. Bài viết phân tích các xu hướng liên kết kinh tế của khu vực này, bao gồm tăng cường liên kết kinh tế nội khối sâu rộng nhằm hoàn thiện Cộng đồng Kinh tế ASEAN và mở rộng, đa dạng hóa đối tác kinh tế của cả khối cũng như các quốc gia thành viên riêng lẻ. Bài viết đưa ra một số hàm ý chính sách cho Việt Nam để tận dụng tốt hơn các xu thế liên kết kinh tế của khu vực thời gian tới.

CHÍNH TRỊ - AN NINH QUỐC TẾ

5. VŨ VÂN ANH – PHẠM LAN ANH – PHẠM NGỌC TOÀN

Sức mạnh tổng hợp quốc gia: Các cách tiếp cận khác nhau, thành tố và mối liên hệ giữa các thành tố.

Tóm tắt: Mặc dù thuật ngữ sức mạnh tổng hợp quốc gia được sử dụng và luận bàn bởi cả các học giả phương Tây và Trung Quốc nhưng nội hàm khái niệm phản ánh hai cách tiếp cận khác nhau. Dựa trên việc khảo cứu các văn bản chính sách của Trung Quốc, các công trình nghiên cứu của phương Tây và học giả Trung Quốc về vấn đề này, bài viết này tập trung làm rõ sự khác biệt trong cách tiếp cận của phương Tây và Trung Quốc. Theo đó, sự khác biệt trong nhận thức của Trung Quốc và phương Tây khi bàn về sức mạnh tổng hợp quốc gia nằm ở việc xác định các thành tố cấu thành nên sức mạnh tổng hợp quốc gia. Chính vì thế, bài viết cũng chỉ ra những thành tố tạo ra sức mạnh tổng hợp quốc gia và luận bàn mối liên hệ giữa các thành tố, là những khía cạnh phân tích căn bản khi nghiên cứu về sức mạnh tổng hợp quốc gia.

VIỆT NAM - CẢI CÁCH VÀ HỘI NHẬP

6. ĐINH VIỆT HOÀNG – TRẦN THỊ VÂN HOA – HOÀNG TRUNG THÀNH

Năng lực cạnh tranh công nghiệp Việt Nam: Tiếp cận từ chỉ số Năng lực cạnh tranh Công nghiệp và một số hàm ý chính sách.

Tóm tắt: Bài viết tập trung phân tích sự biến động của năng lực cạnh tranh công nghiệp và các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh công nghiệp của Việt Nam thời gian qua dựa trên kết quả chỉ số Năng lực Cạnh tranh Công nghiệp (CIP) trong báo cáo của UNIDO. Bằng việc tập trung vào các chỉ số thành phần của CIP, bài viết đưa ra cái nhìn tổng quan và chi tiết về vị thế năng lực cạnh tranh công nghiệp của Việt Nam trong nền kinh tế quốc tế trong mối tương quan với các quốc gia trong khu vực châu Á, chỉ ra những thách thức và đề xuất một số khuyến nghị để cải thiện năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.